Midyat’ta Yeniden Canlanan 'dêq' Sanatı

Midyat'ta dek sanatıyla ilgilenen sanatçı Uğur Ertek, dek sanatını Midyat konukevinin bulunduğu sokakta yeniden canlandırdığını söyleyerek herkesi Midyata davet etti.

Dek sanatçısı Uğur Ertek, Dek sanatının köklerinin M.Ö 2000 yılına kadar uzandığını söyledi.

Dövme, büyük ölçüde popüler kültürün bir parçası olarak biliniyor. Oysa dövme oldukça kadim bir gelenek olarak dünyanın pek çok yerinde olduğu gibi ülkemizde de yaşayan bir gelenek. Özellikle Avrupalı bilim insanlarınca 19. ve 20. Yüzyıllarda bu konuda çeşitli aramalar yapılırken, ülkemizde ancak son 20-30 yıl içersinde ve sınırlı ölçüde ilgili gösterilmiştir. 

Dêk; Süslenme, kötülüklerden korunma, bereket, tılsım gibi saiklerle, renk veren maddelerin vücudun herhangi bir yerine sivri ya da keskin bir araçla kalıcı olacak biçimde işlenmesidir. Bu evrensel tanımın yanı sıra Güneydoğu’da görülen geleneksel dövme için şu tanımı yapmak mümkün görünmektedir: Süslenme, nazardan korunma, tılsım, bereket, sağaltma gibi saiklerle, is, çivit, öd, anne sütü gibi maddelerin kullanılmasıyla elde edilen karışımın, deri altına iğnelerle işlenmesine yöremizde Dêk ya da dak (deq) denir.

Bu sanatın Neolitik çağdan başlayıp Mısır, Babil ve bu topraklara kadar uzun bir yolculuğa sahip olduğunu ifade eden Ertek, "Geçmişte insanlar, bu sembolleri vücutlarına sağlık, inanç ve korkularına karşı korunma amacıyla nakş ediyordu. Özellikle çocuk yaşta, 5-6 yaşlarında uygulanan bu semboller, inanç sistemlerinin önemli bir parasıydı." ifadelerini kullandı

Ertek, Midyat'ta dek sanatını yeniden canlandırmaya başladıklarını hatırlattı.

Ertek, şöyle konuştu:

"Bu sokakta profesyonel anlamda bu sanatı icra ediyoruz. Dek'in tarih boyunca insanların inançları ve ritüelleri gereği vücutlarına işledikleri sembollerdir. Dek sanatını kına yardımıyla yeniden canlandırıyoruz. Çektiğimiz videolar sayesinde bu kadim sanat büyük bir popülarite kazandı. Mardin’e gelen turistler bizi bulup ellerine ve yüzlerine dek sembollerini nakşettiriyor. Bir gün yolunuz Midyat’a düşerse bizi bu sokakta bulabilirsiniz. Bütün sevgimizi, bütün tecrübemizi ve bütün sanatımızı size hediye etmiş olacağız. Herkesi Midyat'a bekliyoruz."