Kuraklıktaki artışın sebebi nedir? Aynı anda neden hem sel hem de kuraklık yaşanıyor?

Araştırma sonuçlarına göre,dünya çapında kuraklıktan etkilenen arazilerin büyüklüğü üç katına çıktı.

Lancet Countdown on Health and Climate Change adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, yeryüzündeki karasal alanların yüzde 48'i geçen yıl en az bir ay boyunca aşırı kuraklıktan etkilendi. 1980'lerde bu oran yüzde 15'ti.

2023'te dünyanın yaklaşık yüzde 30'u en az üç ay boyunca aşırı kuraklık yaşadı. 1980'lerde bu ortalama yüzde beşti.

Araştırma, kuraklıkla ilgili en güncel küresel verileri bir araya getiriyor ve iklim değişikliğinin katkısıyla etkilerinin ne kadar hızlandığını ortaya koyuyor.

Aşırı kuraklık eşiğinin aşılması için bir bölgede altı ay boyunca çok az yağış görülmesi, bitki ve topraktan yüksek buharlaşma olması ya da bunların her ikisinin birden yaşanması gerekiyor.

Suya ve hijyene erişim, gıda güvenliği ve halk sağlığı konularında acil riskler getiren kuraklık, enerji tedariği, ulaşım ağları ve ekonomiyi etkileyebiliyor.

Hava olaylarından insanların arazi kullanımına farklı faktörler su miktarını etkilyior. Bu nedenle kuraklıklar tekil incelendiğinde karmaşık sebepleri olduğu görülüyor.

Ancak iklim değişikliği küresel yağış rejimlerini değiştirerek bazı bölgeleri kuraklığa daha meyilli hale getiriyor. Özellikle Güney Amerika, Orta Doğu ve Afrika Boynuzu'nda ağır bir kuraklık artışı gözlemlendi.

Güney Amerika'daki Amazon ormanlarında kuraklık hava durumu rejimini değiştirebilecek boyutlara ulaştı. Burada yağmur bulutlarının oluşmasında rol oynayan ağaçlar öldüğü için, hassas bir dengede süregelen yağış döngüleri bozuluyor ve yeni kuraklıklar meydana geliyor.

Kuraklık ve sellerin aynı anda artma sebebi ne?

Karaların büyük bölümünde kuraklık yaşanırken aşırı yağışlar da arttı.

1961-1990 dönemiyle kıyaslandığında son 10 yılda dünyanın yüzde 61'inde aşırı yağışlar gözlemlendi. Kuraklıklar, seller ve küresel ısınma arasında karmaşık bir ilişki var.

Sıcak hava topraktan suyun buharlaşmasını artırıyor, bu da yağışsız dönemleri daha da kurak hale getiriyor. Ancak iklim değişikliği yağış rejimlerini değiştiriyor.

Okyanuslar ısındıkça daha fazla su buharlaşıyor. Isınan havanın nem tutma kapasitesi artıyor. Bu nem karalara doğru hareket ettiğinde veya fırtınaya dönüştüğünde daha şiddetli yağışlar görülüyor.