Kadınlarda DEHB: Tipik Olmayan Belirtilere Dikkat!
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle çocukluk döneminde teşhis edilen nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Ancak, bu bozukluğun yalnızca çocukları etkilediği algısı yanıltıcıdır. DEHB, yetişkinleri de etkileyebilir, özellikle kadınlarda bazı tipik olmayan belirtilerle ortaya çıkabilir.

DEHB’in yetişkinlerdeki tipik belirtilerini ve kadınlara özgü tipik olmayan belirtilerini Online Psikolog Gülnur Çelik'e sorduk.
DEHB'in Yetişkinlerde Görülen Tipik Belirtileri
DEHB genellikle çocukluk çağında tanınır, ancak birçok yetişkin de bu durumdan etkilenebilir. Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu belirtileri genellikle çocuklukta gözlemlenen belirtilerden biraz farklılık gösterebilir. DEHB’in yetişkinlerde görülen bazı ortak belirtileri şunlardır:
- Dikkat Dağınıklığı: Yetişkinlerde en yaygın belirti dikkat dağınıklığıdır. Bu, bir görevi tamamlamakta zorluk, konuşmaları takip etmekte zorlanma veya detayları atlamak şeklinde tezahür edebilir.
- Sabırsızlık: Yetişkinlerde DEHB olan kişiler, sıra beklerken veya yavaş ilerleyen durumlarda sabırsızlık gösterebilir.
- Dürtüsellik: Düşünmeden hareket etme, riskli kararlar alma veya sosyal normlara aykırı davranışlarda bulunma eğilimi.
- Görevleri Tamamlamada Zorluk: Başlanılan görevleri tamamlama konusunda sürekli ertelemeler veya yarım bırakılan işler.
- Zaman Yönetimi Sorunları: Zamanın nasıl geçtiğini fark edememe veya planladığından daha uzun süre alacak görevleri yanıltıcı bir şekilde kısa sürede tamamlayabileceğini düşünme.
- Unutkanlık: Günlük görevleri unutma, randevuları ya da özel günleri hatırlamakta zorluk.
Yetişkinlerde DEHB belirtilerinin tanınması, bireyin yaşam kalitesini artırmak için uygun tedavi ve destek stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Eğer bir yetişkin, bu belirtilerin birkaçını yaşıyorsa, bir uzmana danışarak daha kapsamlı bir değerlendirme yapılması önerilir.
Kadınlara Özgü DEHB Belirtileri
Kadınlarda DEHB belirtileri, erkeklere veya çocuklara göre bazı farklı özelliklere sahip olabilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Duygusal Dalgalanmalar
Kadınlarda DEHB ile ilişkilendirilen duygusal dalgalanmalar, genellikle ani ve yoğun duygu değişiklikleri şeklinde kendini gösterir. Bu dalgalanmalar bazen kısa süreli öfke patlamaları veya aşırı duygusal tepkilerle ortaya çıkabilir. DEHB'li bireyler, uyarıcılara karşı daha duyarlı olabilir, bu da onların duygusal tepkilerinin daha yoğun olmasına neden olabilir.
- İçsel Hiperaktivite
Kadınlarda DEHB'nin bu belirtisi, dışa dönük bir hiperaktivite yerine, sürekli çalışan bir zihin, sürekli düşünce akışı ve içsel huzursuzluk şeklinde ortaya çıkar. Bu, sık sık zihinsel olarak dağınık hissetmeye neden olabilir.
- Yoğun Kendi Kendine Konuşma
Kendi kendine konuşma, DEHB'li bireyler için bir başa çıkma mekanizması olabilir. Ancak kadınlarda bu, içsel bir monolog şeklinde yoğunlaşabilir. Bu sürekli iç monolog, konsantrasyonu zorlaştırabilir ve bireyi rahatsız edebilir.
- Organizasyon Eksikliği
DEHB'li kadınlarda, günlük görevleri planlama ve yönetme konusunda zorluklar yaşanabilir. Bu, erteleme, görevleri unutma veya öncelikleri doğru bir şekilde sıralayamama şeklinde kendini gösterebilir.
- Kronik Yorgunluk
Kadınlarda DEHB, sık sık yorgun ve enerjisiz hissetmeye neden olabilir. Bu, zihinsel hiperaktivite, uyku problemleri veya sürekli duygusal dalgalanmaların bir sonucu olabilir. Ayrıca, DEHB'li bireyler genellikle geceleri düzensiz uyku alışkanlıklarına sahip olabilir, bu da kronik yorgunluğa katkıda bulunabilir.
Kadınlarda DEHB'in tanınmasında yaşanan zorlukların başında, bu belirtilerin sıklıkla depresyon, anksiyete veya başka bir ruhsal bozuklukla karıştırılması gelir. Bu, belirtilerin toplumsal cinsiyet normları ve beklentileri nedeniyle farklı şekillerde değerlendirilmesinden kaynaklanabilir. Örneğin, bir kadının organizasyon zorluğu yaşaması, sadece "dağınık" veya "hassas" olmasıyla ilişkilendirilebilir; bu da DEHB'in altında yatan asıl sorunu maskeleyebilir.
DEHB'in sadece çocukları veya erkekleri etkileyen bir bozukluk olmadığı unutulmamalıdır. Kadınlarda DEHB, benzersiz ve sıklıkla tanınmamış belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu nedenle, bu bozukluğun kadınlardaki belirtilerinin daha iyi anlaşılması ve tanınması, doğru tedavi yaklaşımlarının benimsenmesi için kritik öneme sahiptir. Uzmanlar ve klinik profesyonellerin, kadınlarda DEHB belirtilerini daha iyi tanımaları ve anlamaları, bu alandaki tanı ve tedavi uygulamalarını önemli ölçüde geliştirecektir. Kadınlarda DEHB ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için https://psikologgulnurcelik.com/kadinlarda-dehb-adhd-kitabi/ sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Editör: Sümeyye Güneş