Halk efsanesinin sanat hali Şah-ı maran

Mardin'de Cam altı ve bakır sanatını icra eden Abdulkadir Özcan, Şahmeran'ın tarihini ve cam altı sanatının tekniklerini muhabirimize anlattı. Özcan, "Mardin için bolluğu, bereketi ve nazarı temsil ediyor." dedi

Sizi tanıyabilir miyim ?

Ben Abdulkadir Özcan 1985 Mardin doğumluyum. Mardin'in en eski ünlü Şahmeran ve bakır sanat ustalığı yapan Hasan ustanın oğluyum.

Bu işi ne zamandan beri yapıyorsunuz? Kimden ilham aldınız?

Bu işi babam Hasan Ustadan ilham alarak başladım. 27 yıldır bu dükkanda cam altı ve bakır sanatını icra ediyorum.

Çırak yetiştiriyor musunuz?

3-4 çırak yetiştirdik sonra bu mesleği bıraktılar. Şuan kız kardeşime ve oğluma öğretiyorum. Çünkü işi öğrenmekten daha çok ücrete önem veriyorlar. Sanatı öğrenmek isteyen çok az. Bu duruma da yetkili kişilerin el atması lazım. 

Şahmeran nedir? Mardin için neyi temsil ediyor?

Meran yedi katlı yeraltındaki yılanların adı. Farsça YILAN demek Şahmeran ise meranların kraliçesi YILANLARIN ŞAHI demek. Efsanelerin çoğunda Şahmeran’ın kadın, bazılarında ise erkek olduğu belirtilir. Mardin için bolluğu, bereketi ve nazarı temsil ediyor. Rivayete göre eskiden tüm taş evlerinde birer tablo asılır ve nazar,bolluk ve bereketi getirir inancıyla her evin girişinde asılır. Şahmeran Mardin'in simgesi haline gelmiştir.

Şahmeran yapılış aşamaları anlatabilir misiniz? Bu eserin dokunuşları ne süre zarfında tamamlanıyor?

Şahmeran cam altı tekniğiyle yapılıyor. Cam altı tablolar ilk başta çiziliyor ve çizildikten sonra tersten boyanıyor. İşlemesi kat kat boyanıyor. Arka taraftan işlendiği yerden gördüğünüz zaman birşeye benzemiyor. Asıl yüzü ön tarafta cam altı tekniğin asıl sırrı bu. Yaptığımız tabloya göre değişiyor. Mesala küçük boy tablo günde 3 tane tablo çizip boyanıyor. Büyük tablo çizimi ise 3 günde çizilip boyanıyor.

Yerli halkın ve turistlerin ilgisini çekiyormu?talep varmı?

Hem yerli hem yabancı turistler tarafından ilgi görüyor. Gelen turistler özellikle şahmeran almak istiyorlar.

Teknoloji mesleğinizi etkiliyormu?

Teknolojinin gelişmesi ile bizim mesleği çok etkiledi. Eskiden bakır işi olsun camaltı tablo olsun almak isteyen asıl ustasını bulup alıp giderdi. Satışlarımız eskiye nazaran düştü. Sosyal medya bizim işimizi etkiledi

Lokman hekimle beraber Şahmeran insanlığa hizmet etmişmi?

Bu bir rivayettir hizmet ettiğini de düşünüyorum. Lokman hekim Şahmeranın Kafası'ndaki suyu kaynatıp içip Hekim olmuş. Ve İnsanoğluna yapmış olduğu iyilik ve sadakata karşı gördüğü ihanetin'de simgesidir.