Mezrone Üzümü

         Mardin ilinin, bağ alanı ve üzüm üretim miktarı bakımından ülkemizde önemli bir yeri bulunmaktadır. İklim şartlarının uygunluğundan dolayı bağcılık yüzyıllardır bölgenin geçim kaynağını teşkil etmektedir. İl genelinde toplam 354 bin 798'da bağ alanı ve 121 bin 459 ton üzüm üretimiyle önemli bir potansiyele sahiptir. İlçe bazında baktığımızda ise aynı değerler sırayla; 122 502 da (%34.5) ve 37 823 ton (%31.1) olup il bazında ilk sırada gelmektedir (TÜİK, 2020). Görüldüğü gibi ilçede bağcılık, il genelinde yapılan bağcılık içerisinde oldukça önemli bir yer tutmaktadır.

         Yetiştiriciliği yapılan üzüm çeşitleri; hangi amaçla yetiştirildiğine bakılmaksızın öncelikle aile ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak kullanılmakta, ihtiyaç fazlası ürün ilçe ya da çevre mahalli pazarlarında satışa sunulmaktadır. İlçede sofralık olarak tercih edilen mahalli üzüm çeşitleri Mazrona, Zeynebi, Benitaht, Deyvani, Tayfi, Haseni, Hazirani, Zeyti, Bakari, Belbezık ve Reşek (Üsvet) olup Zeyti, Tayfi, Deyvani çeşitleri daha yaygın olarak yetiştirilmektedir.

         Bu haftaki yazımda şuan tam da vakti olan Mezrone üzümünü ele alıp siz değerli okurlarıma bu müthiş üzüm çeşidi hakkında bilgi vermek istedim.

         Mezrone üzümü Batman'ın Gercüş ve Mardin'in Artulu, Midyat, Ömerli ile Yeşilli ilçelerinde yetişen bir üzüm çeşidimizdir. Mezrone üzümü uzun yıllardır çiftçilerimizin yetiştirdiği bölgemize has şıralık bir üzüm çeşididir.Tarihi değerleri ve kültürel varlıklarıyla turizmin gözdesi olan Mardin'in aromasıyla damakları tatlandıran mezrone cinsi üzümünün hasadı başladı. Geç dönemde olgunlaşmaya başlayan bir ürün olduğu için sonbahar aylarının sonuna kadar hasadı yapılmaktadır.

         Mezopotamya'nın bereketli topraklarından alınan onlarca ürünle asırlarca birçok medeniyetin geçim kaynağı olan Mardin, üzüm üretiminde Türkiye'de ilk 5 il arasında yer almaktadır. Çiftçilerimiz tarafından bu ürün çeşitlendirilerek, pestil, sucuklu ceviz, pekmez gibi ürünler elde edilmektedir. Ayrıca sofralık olarak da kullanılmaktadır.

           Kalitesi ile bilinen ve ince kabuğuyla ağızlarda tat bırakan "Mezrone" üzümü bağlardan toplandıktan sonra özel havuzlarda sıkılarak üretilen şıradan pekmez elde ediliyor.Nadide ilçelerimizden olan adını üzümden alan Ömerli, Arapçada üzümün işlendiği yer anlamını taşıyan 'Mahserte' olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla yüzyıllarca burada üzüm üretimi yapılmış.

           Mezrone belki de dünyanın en güzel aromalı üzümüdür. Bu üzüm Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde yer almış bir çeşittir. Mezrone lezzetini kuru toprakta su vermeden yetiştirilmesinden almaktadır. Bu ürün bölgemizde genel olarak su vermeden ilaçlama yapılmadan organik bir şekilde üretilmektedir. Bölgemizin humuslu toprağı bağcılık için elverişli bir topraktır.

             Mezrone üzümü Milli Çeşitler Listesine yer almaktadır. Bu ürünün kaybolmaması için de son birkaç yıldır düzenli olarak aşılama yoluyla çoğaltma çalışmaları yapılmaktadır. Coğrafi işaret konusunda da diğer kurumlarla çalışmalar yapılmaktadır.

            Şu anda verimi, sofralık değeri yüksek ve çeşitli ürünler elde edilebilmesinden dolayı bölgemizde tutulan bir üzüm çeşidimizdir.