Mardin'deki aşiretler: Çelebi,Daşi, Aşiti Aşiretleri

Mardin bölgesinde aralarında Barava, Surguçi, Dereveri, Kose, Tat, Erbani, Kika, Xelecan, Daqori, Qelendara, Omeriya, Mahalmi, Eliki, Dasika, Dermemka, Hesar, Kercaz, Memika, Hesena, Dorika, Ernas, Memika gibi 40 aşiretin halen yaşadığı belirtildi..

Çelebi Aşireti

Çelebi Aşireti, Mardin'de bulunan Kürt kökenli büyük bir aşirettir.

1919'da yaşandığı iddia edilen Süryani Katliamı'nda Çelebi Ağanın Süryanilerin bulunduğu manasıtırın etrafını adamlarıyla çevirerek Süryanileri korumuş ve katliama destek vermemiştir. Bu nedenle Süryaniler tarafından da sevilmektedirler. Şu an aşirete liderlik yapan Şehmus Çelebi'nin büyük oğlu Süleyman Çelebi, ANAP, DYP ve AK Parti'den Mardin milletvekili seçilmiştir.

Aşirete bağlı müslümanlar ile aşirete bağlı Süryanilerin Mor Gabriel Manastırı hakkında arazi anlaşmazlığı yüzünden anlaşmazlık çıkmış fakat ihtilâf çözülememiş, bunun üzerine olay mahkemeye taşınmıştır. Aşirete bağlı olup farklı inançlardan insanlar (Müslüman, Süryani ve Yezidi) mevcuttur.

Daşi aşireti

Mardin'in ileri gelen büyük aşiretlerinden biridir. Midyat ve Kerboran'a Mir Yakup isimli bir bey önderliğinde Doğubeyazıt yöresinden geldikleri ifade edilmektedir. Daşi Aşireti Kassıkiler, Şabokiler ve Alikiler olarak üç kola ayrılırlar.

Şabokiler'in Mazıdağı yöresindeki Pir Xettap köyünden geldikleri bilinmektedir. Alikiler de Aslen Doğubeyazıt civarından gelmişlerdir. Mardindeki Aliki kökenli Daş'ilerin bir kısmı Midyat’ın Mikré, Nibil ve Hevendiné köylerinde yaşarlar.

Ancak bahsi geçen Aliki aşireti 1600'lü yıllarda Diyarbakır Karacadağ bölgesinden Doğubeyazıt tarafında göçen Brukan aşiretinin bir kolu olan Alikiler ile aynı aşiret olup olmadıkları tartışmalıdır. Bu bilginin doğruluğu net olarak bilinmemektedir.

Kassikiler ise; Muş, Malazgirt ve Has Köyünden geldikleri ve bir kısmının da halen Muş Malazgirt ve Has Köyde yaşamlarına devam ettikleri biliniyor. Kassıkilerin Haruna kolunun genelde İdil Cizre arasında yerleşik oldukları bilinir. Eski Bir Süryani köyü olan Mansuriye'de halen çok sayıda Daşi aşireti mensubu yaşamaktadır.

Aşiti aşireti

Konfedere olmayan, yani herhangi bir konfederasyon çatsında yaşamayan bir aşirettir.Suriye,Cizre ile Mardin yörelerinde yaşarlar.Berriye (Nusaybin ve Kızıltepe) yöresinin en büyük aşiretidir. Bu aşiretin isminin bu bölge’den geldiği kabul edilmektedir. Bu aşiretin köklerinin nereden geldiği bilinmemekle beraber Hakkari civarındaki Aşite (Çığ) bölgesi ile bağlarının olduğu ve Hakkari kökenli olabilecekleri söylenmektedir.