Amerikalı Uzmanlar, Mardin'deki Ruhani Kadın mezarını araştırıyor!

Amerika'dan bir grup arkeolog Mardin'de devam eden bir kazıyı araştırıyor.

Mardin’deki Çemka Höyük’te gerçekleştirilen kazılarda, günümüzden yaklaşık 12.000 yıl önce, yabani hayvanlarla birlikte gömülen bir kadın bulundu. Arkeologlar, bu kadının ruhani bir rol üstlenmiş olabileceğini ve bir şaman olabileceğini öne sürüyor.

Sıra Dışı Defin Uygulaması

Kadının mezarında, sağ tarafına dönük bir şekilde yattığı ve birçok hayvana ait parçaların bulunduğu tespit edildi. Mardin Artuklu Üniversitesi arkeoloğu Ergül Kodaş, bu bulguların, kadının vahşi hayvanlarla ruhsal bir bağlantısı olduğuna işaret ettiğini belirtti. Çemka Höyük’teki bu sıra dışı defin uygulaması, Çanak Çömleksiz Neolitik A (PPNA) dönemi olarak adlandırılan, MÖ 10.000 ila 8.800 yılları arasındaki geçiş dönemine tarihleniyor. Bu dönemde insanlar hâlâ avcı-toplayıcıydı ve tarım henüz gelişmemişti.

Mezarın Özellikleri

Doğal nedenlerle 25-30 yaşları arasında ölen kadının, bir kerpiç binanın tabanının altına gömüldüğü ve mezarının büyük bir kireçtaşı bloğuyla kaplandığı belirtildi. Bu durum, PPNA döneminde alışılmadık bir uygulama olarak dikkat çekiyor. Mezar kazıldığında, kadının bedeninin üzerinde bir yaban öküzü kafatası, bir keklik kanadı, bir sansar bacağı ve bir koyun veya keçinin kalıntıları bulundu.

Kodaş, bu hayvanların evcilleştirilmeden önceki vahşi türler olduğunu vurgulayarak, kadının gömülmesinin, hayvanların ruhlarına erişim sağlamak amacıyla gerçekleştirilen bir ritüel olabileceğini ifade etti.

Ritüel ve Şamanizm

Araştırmacılar, kadının gömülme şeklinin, hayvanlara tapınma veya diğer ritüel uygulamalarla bağlantılı olabileceğini kabul ediyor. Kodaş, “Şaman terimini önermiyoruz. Başka olaylar da benzer cenaze törenlerine yol açabiliyor, fakat yerleşimdeki diğer bireylerin mezarlarında bunlar görülmüyor.” dedi.

Oxford Üniversitesi arkeoloğu Bill Finlayson, “şaman” teriminin tarihsel olarak Sibirya’daki yerli uygulamaları tanımlamak için kullanıldığını ve Neolitik dönemdeki şamanların rolünü tam olarak tanımlamanın zor olduğunu belirtti. Ancak, bazı PPNA definlerinin, benzer özellikler taşıyan diğer şamanik uygulamalarla ilişkili olduğunu ifade etti.

Yeni Bir Dönem

Reading Üniversitesi’nden arkeolog Steve Mithen, PPNA dönemindeki sosyal ve çevresel değişimlerin, görünmeyen güçlerle iletişim kurabilen insanların önemini artırmış olabileceğini söyledi. Mithen, insanların yerleşik yaşam ve tarım gibi yeni yaşam biçimlerini denemesiyle birlikte, belirsizlik ve güvensizlik seviyelerinin arttığını ve bunun da şamanik uygulamaların yoğunlaşmasına yol açmış olabileceğini vurguladı.

San Diego Kaliforniya Üniversitesi arkeoloğu Thomas Levy, Çemka Höyük’teki bulguların, avcı-toplayıcı gruplardan karmaşık yerleşik toplumların evrimi konusundaki anlayışa önemli katkılar sağladığını belirtti. Levy, “Egzotik hayvan mezar sunaklarıyla ilişkilendirilen kadın defninin son keşfi, bu süreçte kadınların rolünü yeniden düşünmeyi gerektiriyor.” dedi.

Amerika'dan Araştırmacılar

Bu önemli keşif üzerine, Amerika'dan bir grup arkeolog ve antropolog, Mardin'deki kazıyı incelemek üzere bölgeye geldi. Uzmanlar, Çemka Höyük’teki bulguların, Neolitik dönemdeki ruhsal ve toplumsal yapıların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını umuyor. Bu ziyaret, uluslararası işbirliğinin ve bilgi paylaşımının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.

Bu keşif, Neolitik dönemde kadınların ruhsal ve toplumsal rollerinin daha derinlemesine incelenmesi gerektiğini gösteriyor. Arkeologlar, ritüel inançların erken toplumların gelişiminde önemli bir rol oynadığını ve bu sıra dışı defin uygulamasının, kadınların bu süreçteki etkisini ortaya koyduğunu düşünüyor.