Yaşlılıkta Sağlıklı Beslenme İlkeleri
Genetik
faktörler, ortalama yaşam süresini belirleyici etkenlerden biri olmasına
karşın, beslenme yaşam kalitesini etkileyen önemli faktörlerdir. Yaşlılarda
beslenmeyi etkileyen temel faktörler; yaş, cinsiyet, etnik grup, sosyal statü,
yaşanılan bölge gibi kişisel etmenlerin yanı sıra besin ve beslenme bilgisi,
duyusal ilgi, etik, inanç, tutum ve davranışlardır. Sosyal ağ, aile, arkadaş
çevresi, komşular da sağlıklı ya da sağlıksız davranışların geliştirilmesinde
etkilidir.
Yaşlı
bireyler, genç bireylere göre daha az aktif olduklarından, aynı vücut
ağırlığını koruyabilmek için, daha az enerjiye gereksinim duymaktadır. Özellikle
gereksinim duyulan bazı besin öğeleri; antioksidanlar (serbest radikallerin
zararlı etkilerinde korumak için), D vitamini ve kalsiyum (güçlü kemik
yapısının korunması için), folik asit (bilişsel fonksiyonları korumak, kalp
hastaları ve inme görülme sıklığını azaltmak için) ve B12 vitamindir
(sinir fonksiyonlarını korumak ve bunama riskini önlemek için). Yaşlılar
arasında düşük B12 düzeyi yaygın olarak görülmektedir. B12 eksikliği;
nörolojik hastalıklar, bilişsel bozukluklar ve Alzheimer hastalığı için risk
oluşturmaktadır.
Uygun
vücut ağırlığı korunarak, şişmanlıktan kaçınılmalı,
Her
öğünde dengeli olarak dört besin (süt, et ve ürünleri, sebze-meyve, tahıllar)
grubundan tüketilmeli,
Yağ
tüketimi sınırlandırılmalı, katı yağ yerine sıvı yağ kullanılmalı, kırmızı et
yerine beyaz et tercih edilmeli,
Yaşlılarda
tat alma yeteneği gün geçtikçe azalmaya başlamaktadır. Çeşitli sağlık problemlerinin
de ortaya çıkması nedeniyle tuz kullanımı iyi ayarlanmalı,
Yemekler
az tuzlu ya da tuzsuz pişirilmeli,
Şeker,
tatlı ve hamur işi tüketimi azaltılmalı,
Gastrointestinal
sistemdeki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkan kabızlığı önlemek için, posa
tüketimi arttırılmalı,
Her
gün 3-5 porsiyon meyve sebze tüketilmeli,
Haftada
2-3 kez kurubaklagil tüketilmeli,
Su
tüketimi arttırılmalı,
Osteoporozu
önlemek için, günlük en az 500 mg kalsiyum tüketimi sağlanmalı, süt ve süt
ürünlerinin tüketimi arttırılalı,
Demir
eksikliğini önlemek için, günlük 30 mg demir alınmalı,
Yaşlılıkta
besin gruplarından bireyin beslenmesinde uygun olan besinler seçilerek, her
öğünde çeşitli beslenme ile enerji ve besin öğelerinin vücuda yeterince
alınması sağlanmalıdır.