Taziye ve Tarih

Dostun acı haberini üç gün sonra duydum. Oğlu ve dört aylık gelini, iki kişi ile daha toplam dört gencecik insan ömürlerinin baharında elim trafik kazasında vefat etmişlerdi. Zor gününde gönlünü almak ve rahmet dilemek için tarihe tanıklık eden yeşili ile ünlü Bursa’ya 20 saati aşkın yolculuktan sonra vardık.

Otogar ile gittiğimiz evin arası araba ile yarım saatti. Nüfusu iki milyondan fazla olduğu söylenen Bursa sanayisi ile ön plana çıkmış bir şehirdir. Özellikle mobilya ve Tekstil sanayii dünyaya açılmıştır. İnegöl’de Mobilya fabrikası olan Selam kardeşimin “ 40 Ülkeye ihracat yapıyoruz” demesi insanın heyecanlanmasına yetiyor. Aynı zamanda Bursa Otomotiv sanayisine de ev sahipliği yapmaktadır. Çevresindeki ormanlar ve puslu havası diğer özelliklerini oluşturur.

Ziyaretimizin ikinci gününde taziye sahibinden izin isteyerek bizi yalnız bırakmayan Mehmet kardeş ile birlikte şehri gezme talebimizi ilettik. Gezimizi üç saate sığdırmak zorundaydık. 1326-1429 yılları arasında yaşamış Yıldırım Beyazıt’ın kızı Emir Sultan’ın yaptığı kendi adı ile anılan camiyi gezerek başladık. Küçük ama şirin bir yapı. Her iki tarafında dolap tarzı özel bölmeler yapılmıştır. Girişten sora basamaklı iki bölüm bulunmaktadır. Yeşil türbeye gidiyoruz. Yıldırım Beyazıt’ın oğlu 5.Osmanlı Padişahı Sultan Mehmet Çelebi’nin metfun olduğu türbe, 1421 yılında inşa edilmiş.

 Yeşil Cami-i (1419-1421) yılları arasında Yıldırım Beyazıt tarafından yapılmış. Abdest alınan Şadırvan caminin orta giriş bölümünde bulunuyor. Mabedin dinginliği ve suyun ahengi, ruhların dinlenmesini ve sukuneti sağlıyor.

 Ulucami Osmanlının 4.padişahı Yıldırım Beyazıt tarafından 1400 yılında yapılmış. Adına yaraşır heybetli, üç giriş kapılı, 12 sütun (ayak), 20 kubbesi, 49*63 ebadında, iki minareli ve mimari özelliği ile bir şaheserdir. Kuzey-güney yönünde 4, doğu-batı cephesinde 5 kubbeli olarak tasarlanmış. Giriş kapısından sonraki tam karşıda abdest alınan şadırvan camide suyun ruhları okşayan sesi ile bir ahenk oluşturuyor. Adeta doğal ve tarihi bir müzik dinlemek sizin iradenize bırakılmış. 3165 m2’lik mekan hacmi ile Osmanlının ilk büyük camisidir. İçinde iki rekat namaz kılıp emeği geçenlere Fatiha  okuyarak çıkıyoruz.

Bu defa Tophane olarak anılan Osmanlı İmparatorluğunun kurucularının medfun olduğu yere geçiyoruz. Osman Gazi (1257-1326) Kayı aşiretinin beyi olarak Anadolu’ya gelmiştir. Ertuğrul Gazinin oğludur. Mezarının bulunduğu  yer Gümüşlü Kubbe olarak anılmaktadır. Ailesinden 15 kişinin kabri türbesinin etrafındadır. Girişte solda bağdaş kurarak dizlerinin üzerinde kılıcının olduğu bir fotoğrafı asılmıştır. Yanı başında aynı mimari özellikleri olan Orhan Gazi’nin türbesine geçiyoruz. Osman Gazinin oğlu olup, 1326-1360 yılları arasında yaşamış, Bursa fatihi olarak bilinmektedir. Ailesinden 20 kişiye ait mezar türbesinin etrafındadır. Sultan Abdülhamit tarafından 1905 yılında aynı yerde yapılmış saat kulesini gezdik. Kesme taştan 89 basamaklı ve 33 metre yüksekliğindedir. Restorasyon çalışması devam ediyordu.

Dostun acısını paylaşmanın yanında 600 yıl üç kıtaya hükmeden imparatorluğun kurucularının mezarları ve eserlerini ziyaret ederek tarihe yolculuk imkanı bulduk. Yapmak istediklerini değil, yapmak zorunda oldukları şeyleri yapan, ideali olan ve büyük düşünen insanların tarihe not düşmelerini izlemek ayrı duygu yoğunluğunu yaşamama neden oldu. Kısır çekişmelerin, hedefsizliğin, programsızlığın, küçük hesapları olan milyonlarca insanın tarihin çöp sepetine atıldığını düşündüm. Ama pak duygulara sahip vizyon ve misyonu olan ve varlığının bilincinde olanların tarihe sığamadığını bir daha anlama imkanı buldum.

Evinde yemek ikram etmeden ve Bursa’ya has hediyelerimizi almadan bizi bırakmayan  Mehmet  ile taziye sahibi  Mehmet kardeşler ve ailelerinden hatır alarak iki özel günün sonunda dönmek üzere yola koyulduk. Farklı ve derin duygularla…18.11.2005

Mardin İletişim Gazetesinde 23.10.2005 tarihinde yayınlanmıştır.