Rojî Hat Bi Xêr Hat

Bi xêr û selamet em dê di 8’ê vê mehê de, dest bi terewîhan bikin û rabin paşîvê. Di 9’ê vê mehê de jî divê em bi rojî bin!

 Xweda ji niha de, ji me tevan bipejirîne.

Di hedîseke qudsî de Xweda wiha gotiye: “Rojî ji bo min e û xêra wê jî, Ez ê bidim.” 

Yek ji wan demên pîroz jî meha remezanê ye. Ji ber ku ; “Ew  Qurana ji bo mirovan hîdayet, rêber û delîlên heq û batil ji hev dide alî, di vê mehê da hatiye daxistin. 2/185” ev dem, demeke diyar û pîroz e. Him ji boneya şeva qedrê jî di xwe de digre, ev yek girîngiyeke din dide vê mehê.
Pêxemberê Xweda (s.) wiha gotiye: “Gava meha remezanê tê, deriyên bihuştê vedibin û deriyê dojehê tê girtin û şeytan jî têne girêdan.”
Divê em timamê demên xwe bi baldarî û hişyarî biborînin lê bi taybetî  di van demên diyar hê bêtir.

Danasîna rojiyê, bi kurtayî:
“Ebu Umame (r.) dibêje: “Min ji qasidê Xweda pirsî; ey qasidê Xweda! Emrekî li min bike (tiştekî wiha ji min re bibêje ku gava min ew kir, bila Xweda min xelat bike). Resûlê Xweda (s.) wiha got: “Ez şîret û penda rojiyê li te dikim, lewra hemtayê wê tune.”
Rojî bi Kurdî ye, siyam û sewm bi ‘erebî ne û bi wateya xwevegirtinê ne. Dema Xweda, di Quranê de behsê ji Meryem dike, bi vê wateyê dihête bikaranîn; “Bixwe, vexwe, bila çavên te rohnî bin! Heke tu yekî ji mirovan bibînî, -û pirsa vî kurrî ji te bike. Jê re wiha- Bibêje: Min, ji Xwedayê rehman re -rojiya- nepeyivînê li xwe nezir kiriye; îro, ez dê bi tu kesî re neaxivim 19/26.”
Li gorî şer’ê; ji xweparastina ji tiştên mirov pê difitire re, bûya nav û bi wateyê dihête bikaranîn. [1]
a)  Rukn û netêwkerên rojiyê:
Rukun: Zanyaran, di du ruknên rojiyê de hevalbendî û di yekê de nakokî kiri nin; yên ku tê de hevalbend in, dem û imsak e. Ya tê de nakokiyê dikin jî, nêt e.
Netêwker: Tiştê bi qazî bighêjê hundurê valaya bedenê, wek hundurê guh, gewrî û mîzokê (qulikên xwezayî).  Lê tiştên rojiyê netêw nakin û xêra wê kêm dikin jî hene. Wek; paşgotinî ûhwd. Divê haya meriv ji wana jî hebe!
b)      Kefaretê rojiyê:
“Çend rojên bi jimar e (ango; rojên rojiyê hindik û bi jimar e. Xweda, ji bo stubariya we kêm bike û dilovaniyê li we bike, rojîgirtina dewamî li we ferz nekir). Kî ji we nexweş be, an rêwî be, bila (bi qasî rojên ku xwariye) di rojin din de, qeza bike. Kesên ji ber kalîtiyê (û nexweşiyê) nikaribin rojiyê bigirin, divê fidyeyê bidin belengazekî. (Fidye bi qasî têrxwarina belengazekî ye). Kî ji vê zêdetir (bi dilê xwe)  xêrekê bike, ew jê re hê çêtir e. Ger we xêra wê ya mezin zanîbana, (digel zehmetiyan jî) rojî girtin, ji we re (hemin) çêtir e. (Ango; we xêra rojîgirtinê zanîbûna, ji fitrandin û ji rojîgirtinê, di gel azar û cefaya wê, we dê rojî bigirta.) 2/184 ”

Kefaret, azadkirina koleyekî bawermend e. Heke koleyekî werengî peyde neke, dê du mehan li ser hev rojiyê bigire. Heke nikaribe vê jî bike, dê şêst feqîrî têr bike,  ger nikaribe vê jî bike, di hûstiyê wî de dimîne. Dimîne ew û Xwedayê xwe…
Me hêviye ku rojiya me, li gorî şêwaza; “Bêguman rojî, mertal e. Mirov xwe pê ji dojehê diparêze.” ji gunehên me î borî re bibe kefaret û me ji kirina gunehên nû jî biparêze…

@/MBHedbi