Ramazan (Paketleri)Yardımları Vergiye Tabi mi?

Değerli okurlarım,

Bizleri gündelik hayatın tekdüzeliğinden, sıradanlığından alıp kendi hususi atmosferine götüren, dünyevi meşguliyet ve koşuşturmalardan sıyrılıp kendimize dönme, kendimizi fark etme ve Allah'ın lütfu ve inayeti altında yaşadığımızın farkında olma fırsatını sunan, yaratan ve yaratılanlarla olan münasebetlerimizi güçlendirmemizi sağlayan güzel ve özel bir zaman dilimini Ramazan ayını idrak etmiş olmanın mutluluğu içindeyiz

Mübarek Ramazan ayının gelmesi ile işletmeler zaman zaman ayni yardımlar yapmakta özellikle gıda yardımları ile gerek çalışanlarına ve gerekse ihtiyaç sahiplerine destek vermektedirler. Ramazan ayı bilindiği gibi toplumsal dayanışma ve yardımlaşmanın oldukça hissedildiği mübarek bir aydır. Bu ayda birçok hayırsever, kişi ve kuruluş maddi ve manevi açıdan bağış ve yardımlarda bulunuyor. Biz de bu hafta ihtiyacı bulunan kişilere yapılan ve işletmelerin personeline yaptığı yardımların vergisel açıdan incelemesini yapacağız.
Ramazan ayında yapılan yardım ve bağışların işletmelerin kendi kazançlarından düşülüp düşülmeyeceği konusu irdelenecektir. Yapılan bağış ve yardımların yaptığı kişi ve kurumlara göre üç kategoriye ayrılmaktadır.

1-İşletmelerin kendi çalışanlarına yapılan yardımlar,
2-İhtiyaç sahiplerine doğrudan yapılan yardımlar,
3-İhtiyaç sahibi kişi ve kurumlara yapılan yardımlar.

1)-İşletmelerin kendi çalışanlarına yapılan yardımlar:
İşletmelerin/şirketlerin kendi bünyelerinde çalışanlarına dağıtılan Ramazan Paketleri ayni ücret olarak kabul edilerek, vergisel boyutunu da hesaba katılması gerekmektedir. İşletmelerde çalışanların hizmetleri karşılığında ödenen ücret nakdi ücret niteliğinde olup, yapılan yardımlar da ayni ücret mahiyetindedir. Bu nedenle Ramazan ayında personele verilen yardım paketleri vergilendirilmesinde; Gelir vergisi, Katma Değer Vergisi ve Sosyal Güvenlik Kanuna ilişkin olduğunda ayrı ayrı dikkate alınması gerekir.

a)-193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre personele dağıtılan Ramazan Paketi yeni ücret mahiyetinde olduğunda Gelir vergisine tabi olacaktır. Gelir Vergisi Kanunu ücreti tarif ederken Ücret; İşverene tabi ve belirli bir iş-yerine bağlı olarak çalışanlarına hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Şeklindedir. Bu tarife göre de verilen paket ücret sayıldığından Gelir Vergisi Kanuna göre, verilen paketin piyasada ortalama satış fiyatı esas alınarak ayrıca dağıtılan paketin Gelir Vergisi Matrahının belirlenmesinde net olarak kabul edilerek brüt matrah hesaplanmak kaydı ile ücret olarak vergilen dirilecektir.

b)-3065 Sayılı Katma Değer Vergisi açısında ise, yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olması nedeniyle dağıtıma konu malların alımında ödenen KDV indirim konusu yapılmadan alınan erzakların maliyetine ilave edilmelidir.

c)-Personele dağıtılan yardım paketleri ayni ücret olduğundan, 488 sayılı Damga Vergisi Kanun’a göre damga vergisine tabi olacaktır.

d)-5510 sayılı Kanunun prime esas kazançlar bölümünde ayni yardımlar prime esas kazanca tabi tutulmaz açıklaması yer almaktadır. Bu nedenle dağıtılan paketlerin parasal bedeli sigorta matrahına dahil edilmeyecektir. Aynı zaman da işsizlik sigortası hesaplanmayacaktır.

2)-İhtiyaç sahiplerine doğrudan yapılan yardımlar:
İşletmeler/Şirketler kendi çalışanları dışında ki kişilere doğrudan Gıda Bankacılığı faaliyeti yapmayan kuruluşlara dağıtılan Ramazan paketlerine ödene bedelleri kanunen kabul edilmeyen gider niteliğindedir. Diğer bir ifade ile söz konusu paketler için öden bedeller bir taraftan gider olarak dikkate alınmalı ve diğer taraftan kanunen kabul edilmeyen gider olarak beyan edilmelidir. Bu tür yardımlarda Ramazan paketlerinin alımında ödenen bedeller gider yazılır ve KDV’si de indirim konusu yapılır.

3)- İhtiyaç sahibi kişi ve kurumlara yapılan yardımlar:
İşletmelerin dağıtacakları paketleri direkt ihtiyaç sahiplerine değil de Gıda Bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara yapılan bağışlar direk maliyet bedeli ile gider kayıt edilerek gelir ve kurumlar vergisi matrahından düşülecektir. Buradaki şart, yapılan yardım ve bağışların Gıda Bankacılığı faaliyeti yapan kuruluşlara bağışlanmasıdır. Gelir Vergisi Kanuna göre; bu dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedeli Gelir Vergisi matrahının hesaplanması sırasında hasılattan indirilebiliyor veya yıllık Gelir Vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılabiliyor.

Yapılacak bedelsiz mal teslimi veya hizmet ifası şeklindeki yardımlar ile gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yiyecek maddelerin verilmesi KDV’den istisna tutulmuştur. Dolayısı ile bu teslimler için Katma Değer Vergisi hesaplanmasına gerek yoktur.

Ticari işletmeye dâhil malların (gıda maddelerinin) bağışlanması durumunda dernek veya vakıf adına düzenlenen fatura bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilecek. Bağışlanan gıda maddeler işletmeye dahil değilse, söz konusu malın maliyet bedeli (KDV dahil) Gelir Vergisi Kanunun 89.maddesi çerçevesinde yıllık beyannamenin bağış ve yardımlara ilişkin bölümüne yazılarak gelir vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınacak, Düzenlenecek faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli (yüklenilen katma değer vergisi hariç) yazılı olacak. Bağış konusu mal için yüklenilen KDV'nin indirimi mümkün değil. Dolayısı ile yüklenilen KDV'nin bağışın yapıldığı dönemde indirilecek. KDV tutarları arasından çıkartılarak gider hesaplarına aktarılması gerekiyor. Ayrıca faturada ihtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV hesaplanmamıştır. İbaresinin yer alması da zorunludur.

Günün Sözü : “Dinya xan e, hinek çüne hinek mane ye mayi ji mevan e” (Dünya handır kimi gitmiş kimi kalmış, kalanlar da misafirdir.)