Mardin Büyükşehir Oluyor

MARDİN BÜYÜKŞEHİR OLUYOR

AVANTAJ MI, DEZAVANTAJ MI ?

06.12.2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 6360 Sayılı Kanunla 13 İl daha Büyükşehir statüsüne kavuşarak toplam 29 İl Büyükşehir Belediyesi oluyor ki bu İl’lerden biri de Mardin’dir.

Mardin’in Büyükşehir Belediyesi olması ile  birlikte halk açısından avantajı nedir veya dezavantajı nedir ? bunu tahlil etmek istedim.

Bilindiği gibi yerel yönetimlerin başında ve en önemlisi Belediyeler gelmektedir. Belediyeler, bulunduğu yerleşim biriminin, su, toplu taşıma, temizlik, yer altı ve yer üstü imar faaliyetlerini yapmaktadır. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre, Büyükşehir Belediyesi merkez ve 10 Km. mücavir alan içerisinde bulunan ve son genel nüfus sayımına göre 750 bin nüfusa sahip olan İl,  Büyükşehir Belediye statüsünü kazanıyordu. (eski yasa) Bu maddeye göre yeni 13 İl’in hiç biri bu şartı taşımıyor. Yasa Koyucular bunu bildikleri için, çıkarılan  6360 Sayılı Yeni Kanununa göre, İl İdari sınırının  toplam nüfusu 750 bin olan İl’ler Büyükşehir Belediyesi statüsünü kazandı. Yani Büyükşehir Belediyesinin sınırlarını genişletilerek il sınırı, Büyükşehir Belediye sınırı olarak kabul edildi.

Büyükşehir olmanın Avantajları :

1-    a) bBüyükşehir Belediyeleri genel bütçeden aldıkları pay aynen devam edilecek; ayrıca,  Büyükşehir Belediye sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden de % 6 daha pay alacaklardır. Ayrıca 2013 yıl başından itibaren  Özel Tüketim vergisi ve Özel İletişim Vergisi üzerinden belirlenecek bir pay da Büyükşehir Belediye bütçesine aktarılacak. Bu da Belediyeler için önemli bir gelir kaynağıdır.

b) Büyükşehir Belediyelerinin en büyük karı bu gelirlerin artışıdır. Belediyeler bu gelirlerle halka daha iyi hizmet götürme fırsatını elde edeceklerdir. Tabi ki, bu fırsatı iyi kullanılırsa bu halk için güzel olacaktır.

Büyükşehir Olmanın Dezavantajları :

a) Eski Yasaya göre, Basit Usulde vergilendirilen mevcut mükellefler, yeni yasaya göre, Büyükşehir Belediyesi (ki, il sınırıdır) sınırları içerisinde bulunan mükellefler, Basit Usul haklarını kaybedeceklerdir. Takip eden yıl başından itibaren Gerçek Usulde vergilendirileceklerdir. Bu da özellikle küçük esnaf açısından daha fazla vergi ödemesi demektir.

b) Yeni işe başlayan mükellefler de hiçbir zaman basit usulde vergilendirilemeyecek, direk Gerçek Usulde vergilendirilerek işe başlayacaklardır. Özellikle, her türlü emtia imalatı ve alım-satımıyla uğraşanlar, inşaat işleriyle uğraşanlar,  motorlu taşıtların her türlü bakım-onarım ve tamir işleriyle uğraşanlar, eğlence ve istirahat yerleri işleriyle uğraşanlar vs. gibi meslek erbabı esnaf ve sanatkarlar açısından İl’in Büyükşehir Belediyesine dönüşmesiyle dezavantaj oluşturmaktadır.

c) 5216 Sayılı Yasa (eski kanun)  gereğince Büyükşehir belediye sınırları içinde yer alan bina, arsa ve arazilerden alınan emlak vergisi oranları ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre, diğer yerlerde bulanan bina, arsa ve arazilerden alınan emlak vergisi oranlarına göre % 100 artırımlı olarak uygulanmaktadır. 6360 Sayılı yani Yasayla  Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan bu tür gayri menkullerin emlak vergileri de 2 kat daha fazla alınacaktadır. Ayrıca bu yerlerde alınan Emlak vergisi üzerinden alınan taşınmaz  kültür varlıkları vergisi de 2 kat artacaktır.

d) Mardin’in Büyükşehir belediyesine dönüşmesiyle İl genelinde bulunan 26 Belde Belediyeleri kapanacaktır. Personelin özlük hakları korunacak, ancak, bu beldelere gönderilen ödenekler (para) ortadan kalktığından, bu beldelerde oturan ve çalışanların ekonomik gelirinde düşüşler meydana getirecektir.

İşte görüleceği gibi, İlin Büyükşehir Belediyesi statüsüne kavuşmasıyla,  Belediyenin genel bütçe üzerinden aldığı payın yanında, ayrıca il genelinde alınacak genel bütçe vergilerinden de bir pay daha alacaklardır ki, bu Büyükşehir belediyesinin gelirini  arttıracaktır. Bu yönüyle avantajlıdır. Ancak, vergi mükelleflerinden alınacak vergi ve halktan alınacak emlak vergisi, vs. gibi vergiler arttırılacağından ve  daha fazla vergi vereceklerinden bu bakımından da dezavantajlıdır. 

Ne diyelim, kanun çıktı umarız bizler için daha iyi olur. İlimize hayırlı olsun.