İslam Kahramanı Selahaddin-i Eyyübi

            Haçlılar’a karşı mücadelesiyle tanınan İslam kahramanı, Eyyübiler hanedanının kurucusu ve ilk hükümdarı Selahaddin-i Eyyübi... Tam adı; Ebü’l-Muzaffer el-Melikü’n-Nasır Salahuddin Yusuf b. Necmiddin Eyyüb b. Şadi olan Selahaddin-i Eyyübi 1138 yılında bugün Irak devletinin sınırları içerisinde yer alan Tikrit şehrinde dünyaya geldi. Mısır ve Suriye sultanı, Eyyubi Hanedanlığının kurucusu olan hükümdar Hıttin muharebesi ile 2 Ekim 1187’de Kudüs’ü haçlılardan alarak bu kutsal ve mübarek şehri, seksen sekiz yıl süren Hıristiyan egemenliğine son vererek İslam aleminde adından hep söz ettirdi. Selahaddin-i Eyyübi bu başarısının ardından düzenlenen üçüncü Haçlı seferini de etkisiz hale getirerek dünya ve İslam tarihinde önemli bir yer edindi.  

            Selahaddin-i Eyyübi'nin kökeni hakkında tarih boyunca birbirinden farklı görüşlere yer verilse de Selahaddin-i Eyyübi'nin Kürt olduğu, şeceresi ile sabit olmuştur. Öyle ki İslam alimi el-Hazreci'nin Eyyubiler tarihini anlatan "Tarihu'l-Devletü'l-Ekrad" (Kürt Devleti Tarihi) kitabında, Selahaddin'in Kürt devletinin hükümdarı ve komutanı olduğunu ifade eder. 

            Selahaddin tanınmış bir aileden dünyaya geldi. Doğduğu gece Babası Necmeddin Eyyübi ailesini de alarak Halep şehrine göç etti. Halep'te Kuzey Suriye devletinin güçlü Valisi Nureddin Zengi'nin hizmetine girdi. Babası Necmeddin Eyyübi'nin, Baalbek ve Şam'da vali olarak görev yapması hasebiyle Selahaddin Eyyübi gençliğini bu şehirlerde geçirerek iyi bir eğitim aldı. 

            Bazı kaynaklara göre Selahaddin, öklid geometrisi, astronomi, matematik, aritmetik konularında uzmandı. Eyyübi mantık, felsefe, sosyoloji, İslam hukuku ve tarih derslerini farklı hocalardan öğrenerek, Şam'da Dâru'l-Hadis alanından mezun oldu. Eyyübi; küçüklüğünde üstatlarından almış olduğu feyizden ilk başlarda ilim adamı olmak istiyor, komutanlık gibi bir düşüncesi henüz yoktu. Askeri ve komutanlık hayatı amcası Esedüddin Şirkuh'un hizmetine girmesiyle başladı. Esedüddin Şirkuh, Nureddin’in Zengi'nin emriyle ilki 1164 yılında olmak üzere Mısır’a üç sefer düzenledi. Selahaddin-i Eyyubi de bu seferlere amcasıyla beraber katıldı. Selahaddin, 1169 yılında amcası Şirkuh'un vefatı nedeniyle henüz 31 yaşındayken hem Suriye birliklerinin komutanlığına hem de melik unvanıyla Mısır vezirliğine atandı. 1171’de Mısır'da Şii-Fatımi Halifeliğine son verdi. Bu topraklarda  din ve eğitim yönünden güçlü bir siyaset uyguladı. İslam dünyasında dönemin halifesi oldu. 

            Böylece Selahaddin-i Eyyübi Müslümanların, dönemin zorba ve zalimlerinden olan haçlılara karşı birlik ve beraberlik noktasında tarihi dönemeçlerden birisi oldu. Bu yüzyılda haçlılar iki defa Anadolu'dan  Kudüs'e kadar gitmişler ve geçtikleri her yerde kan ve gözyaşı bırakmışlardı. 1186’ya kadar Suriye Kuzey Mezopotamya, Filistin ve Mısır’daki tüm toprakları İslam sancağı  altında birleştirerek İslam aleminin bir arada olmasında baş gösterdi. 1187'de bütün gücüyle Latin Haçlı krallıklarına yöneldi. Hıttin Muharebesinde Selahaddin Haçlı ordusunu yenmeyi başardı. Doksan sene öncesinde, Haçlıların, Kudüs'ü işgal ederken 70.000 Müslüman'ı kılıçtan geçirmesine rağmen muzaffer bir komutan olarak karşılarına geçen Sultan Selahaddin intikam alma yerine onlara İslam adaleti ve İslam merhametiyle muamele etti. Selahaddin haçlılara en büyük darbesini ise 1187’de seksen sekiz yıl Franglar'ın elinde kalan Kudüs’ü teslim alarak İslam topraklarına kattı. Böylece bütün Müslümanların gönlünde taht kuran Selahaddin-i Eyyübi büyük bir üne kavuştu.  

            Selahaddin-i Eyyübi'nin 25 senelik vezirlik ve sultanlık hayatı hep İslam’a hizmetle geçti. Sultan Selahaddin-i Eyyubi ilme çok önem verdi. Yüksek insani yeteneklere sahip, iyi huylu, cömert, adil, kültürlü bir hükümdardı. Selahaddin-i Eyyübi düşmana karşı da İslâmiyetin adalet kurallarından hiç bir zaman ayrılmadı. Mısırı ve Kudüs’ü fetih edip hazinelere sahip olduğu halde ömrü boyunca bir asker gibi yaşadı. Onun Sultanlığı zamanında Kahire, Şam, İskenderiye gibi şehirler birer ilim merkezi oldu. Kendisinden önce yapılan pek çok camiyi inşa ve imar ederek buraları külliye haline getirdi. Haçlılar tarafından saray haline getirilen Mescid-i Aksa'yı yeniden camiye dönüştürdü. Nureddin Zengi zamanında  yıllar önce yaptırmış olduğu Minberi Halep’ten getirerek Mescid-i Aksa'ya yerleştirdi. Hemen hemen bütün hayattı savaş meydanlarında geçen Selahaddin, Ortadoğu ve İslam dünyasının gücünü bütün dünyaya gösterdi. Selahaddin-i Eyyübi'nin 17 oğlu ve bir kızı oldu. Eyyübi 1193 kışında hastalandı ve 4 Mart 1193’te Şam'da vefat etti. Kabri Şam’da Emevi Camii haznesinde bulunan kahraman komutan Sultan Selahaddin-i Eyyubi vefat ettiğinde 56 yaşındaydı. Haçlılara karşı direnen ve ismini altın harflerle tarihe yazdıran büyük Kürt komutan Selahaddin-i Eyyübi hakkında yazılmış bir çok kitap ve makale olduğu gibi haçlılara karşı göstermiş olduğu başarı ve stratejisiyle de Cennetin Krallığı adlı filme konu olmuştur. 

(Not: Ali Muhammed Sallabi'nin kaleme almış olduğu Salahaddin-i Eyyübi'nin Hayatı adlı kitaptan tercümedir.)