Gerdanlığın Pırlantaları Ve Seçim Yatırımları...

                                                 (Dehliz u-sarab'at)

 

            Mimarlardan birinin Mardin Valiliği'nce Kadim Mardin'in birkaç yerinden kaleye ulaşılabileceğinin izini sürerken yardımcı olmak istedim.

            Yaşlı mimarın,Mardin için birçok projesinin araştırma safhasında olduğunu bunun için de gerekli araştırmayı '' Bilir kişilerden başlatmayı düşündüğümüzü '' söyleyince doğrusunu isterseniz,seçimin yaklaştığı bu haftalarda ' Oy avcılığına ' çıkanların bir görevlendirmesi diye düşünmedim değil (?)

            Hani yine bir yerel seçim dönemiydi ve AKP Belediye Başkanı'nın dillere destan olup seçim öncesine '' Hazır yüksek bir kaya varken,üzerinden su geçirip şelaleye dönüştürelim.'' projeleri,seçimi kazanmalarına rağmen AKP belediyesinin ikinci döneminde bile bir türlü şelaleye dönüştüremediği, arazinin tapusunu elinde bulunduranlara ödenecek tazminata mahkeme karar verirse,Mardin Halkımızın seçim öncesinde elinde olmadan kendisine yakıştırılana 12 Haziran'da yanıtları olmayacak mı sanırlar ? 

            Yine mi ? dedirtecek,'' Pırlanta Kale'nin eteklerinden bir yerden  bir çok  'dehliz, bir çok su sarnıcı '' sarab '' çıktığının izini-araştırmasını yapan,Mardin Valiliği'nce görevlendirildiğini söyleyen ve bunun için bire-bir iletişimlere geçen mimarlardan biriyle Kürtçe Kursu'nda tanışıp üzerimdeki şüpheyi geçici bir süre için ' mahmel 'de saklı tutarak söyleşiye daldık;lütfen söylşinin bir yerinde dikkat çekici,uyarıcı yorumlara gerek duyarsanız; beni ve valiliği de uyarın ki bu seçim öncesinde halkımızı yanıltanlara karşı sorumluluğumuzu taşıyalım.   

            Şelale sonrasında Mardin Kalesi'ni turizme açmak,yıllardan beri kalemizi teslim almak,reng çümbüşü içinde kalıcı hale getirmenin tadına festivallerle üzerine katarak ve bu Kadim ' Mardin Kale Festivalleri 'ni uluslararası şenliklere dönüştürerek anlamlı nostaljileri bu kentte yaşamış tüm kültürlerin merkezi haline getirmek, evrenselleşmeye çok yakınken tüm bunları yok sayıp, her seçim öncesinde uydurulan '' Lümunelik '' şelalelere ya da '' Mardin Kalesi hizmete açılacak.'' gibi seçim öncesi uyduruk kandırmacalara feda etmek sizce  yakışacak mı ?     

            Bu renkli gerdanlığın '' Pırlantaları '' arasındaki kanalları, festivallerin önünü ve dayanışma ruhunu 'üssün' varlığı ile günümüze kadar Cenevre Sözleşmesi'ne rağmen sivillerin yaşadığı bir kentin tepesine/ kalesine öncelikli askeri hedef olan radarın varlığı uluslararası sözleşmelere aykırılığı tartışma götürmez iken,çözüm bekleyen bir yerel vak'a haline dönüşmüştür demek, çok mu abartmış olurum? onu da sarsılmaz vicdanlarınıza bırakıyorum.

            Başbakanın Mardin'e gelişiyle birlikte ''Mardin Kalesi'nin,çok yakında halka açılacağını,gelen ödeneğin yetmediği ''  bu nedenle her ne hikmetse defalarca rafa kaldırılan adına proje denilen bu '' ucube '' lerin Mardin Halkına çok ucuz seçim vaadleri olduğu gözden kaçmadığı gibi gerginlik yarattığının da farkındayız.

            Kendinizi turist kabul edip Mardin Kalesi'nin seyrine gece dalarken,içinizden bir ses,dayanılmaz bir dürtü '' Harika !..Kaleye çıkalım.'' diyor ve çıkamıyorsak ya da ''Nice beşli-dörtlü yıllara'' nutuk atarak içindeki '' Ayıpların üstü mü örtülüyor? '' sorularını beraberinde getirmez mi ? 

          '' Yoksa bir gece ansızın...'' , hayır hayır!  ''... sabah uyandığımda elleri bağlanmış..'' parsel parsel diyet borçlarına mı tanık olacağız? onu da kalesi için titreyen herkesin hesaplaması gerekir.  

            Kürtçe kurslarına katılan mimarların nasıl da ileriyi/geleceği gördüklerini,birbirimizin dilini öğrenmenin vazgeçilmez haklardan biri olduğu ve mimar olarak bilir kişilerden birçok kavramın/dokunun,çeşitli dillerin-kültürel değerlerlerin katledilmeden sahiplenilmesi, karşılıklı paylaşılmasının gereği/önemi yok mudur ? 

            Tam da bu ünlemden hareketle 'sarab' ve 'dehliz' konusunda notun tutulması babında mimara bugün için bilirkişi olabilecek Tevfé il-Zeyn,Tevfé il-Rami,Bro Matıni,İsted Dehud(Hakkın rahmeti üzerlerinde olsun.) bilirkişi ve usta çocukları A.Kerim Işıktaş,İbrahim Işıktaş,İsmail Işıktaş ve Halil Işıktaş gibi ustalar ile ustaların ustası diye tanınan Derviş Hamo il-Féil'in oğlu Ğelo bugünkü adıyla Mardin hafızası anlamına gelen 'Hiş Mérdin' ve de Mardin'de her yaştaki herkesi tanır anlamına gelen '' Yı'rıf Ibsays '' Teker Mahallesi Muhtarı'nın, bu konuda gerekli ipuçlarını verebileceklerini ifade ettikten sonra yapılan araştırma ve değerlendirmelerin halkımızdan saklanmadan her türlü bilgilendirilmeyi rica ettim.

             Velhasılı kelam,bu değerlerle yeniden Mardin'i ve bu çok dilliliği-çok kültürlülüğünü inşa edip en değerli miras diye birkaç özdeyişle Kadim Kale'nin ''diliyle'' yol almak istiyorsak :

 

      '' Ene arayt'ın ni-ıKleyl u-Kelil ? / Ene cavharé u-verdé / Semeni iksir u-vezni sekil./

    ( Beni böyle az mı gördünüz ? / Ben hem pırlanta hem de gül / Ağırım,değerim pahalı )

 

              Kadim Pırlanta'nın eteklerinden güneye sarkan ' tentene ' sinin bir oyasında oluşan kadim dönemlerde küçük de olsa '' Der'el-BelsiK '' adıyla anılan bugün için kanalizasyonun içinden geçirildiği bu önemli kayalık vadinin kuzeyindeki mağaradan,kaleye çıkan veya çıkıldığına inanılan dehliz veya sarab olduğuna hepimiz inanırız.

             Kadim Pırlanta'nın cebi olduğuna inandığım Ayn Taht Il-Sor'un sarabı'ndan,kaleye uzanan dehlizini de duvar ustası A.Kerim Işıktaş ve kardeşlerinden öğrenebilir miyiz ? onu da vitrinlik bir araştırmaya feda etmeden bugün için yeni Mardin Valisi'ne sorumluluklar yükler mi bilemem ?

             Sees !.. 

 

            Sesim Ebülula Mardin İlköğretim Okulu'nun karşısındaki eve Şeyhmus Çeker'e ulaştıysa onlarca yıl öncesinden '' Der'el BelsiK '' mağaralarını Mardin'de en iyi bilenlerden biri olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.(Mağaraların taş ocaklarında çalıştığı için)

            Araştırmaların etik ve anlaşılır olması içn seçim sonrasına bırakılmasını, bu konuda Mardin Valisi'nin de önlem almasının önemi vardır, araştırma yapan mimarlara duyurulur.

 

                                  '' Kıddem ik-Kal'e u-mot-ğallıs Helik.'' 

                                ( Kendini kurtaramazsın,önünde kale var.)

                                                                  Mardin Özdeyişi