Finansman Gider Kısıtlaması

Finansman Gider Kısıtlaması

Finansman gider kısıtlaması, yasal düzenleme çerçevesinde şirketlerin finansman giderlerine uygulanan sınırlamayı ifade eder. Şirketlerin kullandığı yabancı kaynakların kanunen belirlenen oran dışında gider olarak gösterilmesini engelleyen finansman gider kısıtlaması Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe girmiş ve 04.02.2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak 01.01.2021 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlamıştır.

Her ne kadar 2021 yılından bu yana geçerli olsa da aslında finansman gider kısıtlaması yeni bir uygulama değildir. Önce 2004 yılında yürürlükten kaldırılan uygulama 2012 yılında 2013'te yürürlüğe girmek üzere tekrar getirilmiştir. Ancak uygulanmasına yönelik gerekli olan kararname yayımlanmadığı için 2021 yılına kadar askıda kalmıştır.

Finansman gider uygulamasına göre kullandığı yabancı kaynaklar öz kaynaklarını aşan şirketlerin, sadece aşan kısmın yüzde 10 oranının gider olarak yazılmasının önüne geçer. Buna, yatırımın maliyetlerine ilave edilenler hariç olmak üzere yabancı kaynaklara ilişkin faiz, vade farkı, kur farkı, kâr payı ve komisyon adı altında gerçekleştirilen tüm gider ve maliyet unsurları dahildir.

Finansman gider kısıtlaması ile iki farklı hedefe ulaşmak amaçlanır. Öncelikli hedef şirketleri, finansman ihtiyaçlarını borçlanmak yerine öz kaynaklarını kullanarak karşılamaları yönünde teşvik etmektir. Böylelikle şirketlerin öz kaynaklarının güçlenmesini sağlamak hedeflenir. Öz kaynakları ve dolayısıyla yapısı güçlenen şirketler olası kriz durumlarına karşı daha hazırlıklı hale gelir. Herhangi bir kriz yaşandığında ise şirketler en az zararla atlatmayı başarır.

6322sayılı Kanunun 37’incii maddesiyle1/1/2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere 5520 sayılı Kanunun 1102inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendiyle kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktöring ve finansal şirketleri dışında yabancı kaynakları öz kaynakları aşan işletmelerde aşan kısmına sınırlı olmak üzere yatırımın maliyetine eklenenler hariç işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kar payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’nu aşmamak üzere Cumhurbaşkanınca kararlaştırılan kısmı kanunen kabul edilmeyen gider olarak kabul edilmiştir.

Yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşmış olan kurumlar vergisi mükelleflerinin aşan kısmına sınırlı olmak üzere yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kar payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’luk kısmı, kurum kazancının tespitinde kanunen kabuk edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.

Finansman Gider kısıtlaması yabancı kaynak öz kaynak mukayesesi yapıldığında bilanço esasına tabi mükellefler için geçerli olmakta olup işletme hesabı esasına tabi mükellefler bu kapsamda değerlendirilmiyor. Diğer bir ifade ile bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri he bir geçici vergilendirme döneminin son günü itibariyle finansman gider kısıtlaması öncesi Veri Usul Kanununa göre çıkaracakları bilanço alınmak suretiyle öz kaynak ve yabancı kaynak karşılaştırılması yapılarak finansman gider kısıtlamasına tabi olup olmayacaklarını tespit edilmesi gerekmektedir.

Gider veya maliyet unsurunun gider kısıtlamasına konu edilmesi için bunların yabancı kaynak kullanımına ve bu kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmuş olması gerekmektedir. Teminat mektubu komisyonları, tahvil ihracı ile ilgili olarak yapılan baskı ve benzeri giderler ile ipotek masrafları gibi herhangi bir yabancı kaynak kullanımın a bağlı olmaksızın yapılan giderlerin gider kısıtlamasına konu edilmesi mümkün değildir.

Kredi sözleşmelerine ilişkin olarak ödenen damga vergisi veya banka havale ücretlerine ilişkin ödenen banka ve sigorta muameleleri vergisi gibi yabancı kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmayan gider ve maliyet unsurları finansman gider kısıtlaması uygulamasına tabi olmayacaktır. Bu açıklamalar ışığanda bir örnekle konuyu pekiştirelim.

Örnek : Öz kaynakları toplamı 750.000 TL olan (XYZ) firmasının aynı dönemde yabancı kaynakları toplanı 1.250.000 TL’dır. Bu döneme ilişkin toplam finansman gideri ise 110.000 TL’dir.

Dönem sonu itibariyle (XYZ) Limited şirketinin yabancı kaynak tutarı öz kaynak tutarını aştığı için aşan kısımla sınırlı olmak üzere yabancı kaynaklara ilişkin finansman giderinin yüzde 10’luk kısmı, kurum kazancının tespitinde yukarıda ifade edildiği gibi gider olarak kabul edilmeyecektir

Aşan kısım : Yabancı kaynak toplamı –Öz kaynak toplamı
1.250.000 TL-750.000 TL=500.000 TL
Aşan kısma isabet eden gideri : Finansman gideri x(Aşan kısım/Toplam yabancı kaynak).
110.000 TLx(500.000/1.250.000 TL)
110.000 TL x % 0,40
44.000 TL
Yabancı kaynağın öz kaynak tutarının aşan kısmına isabet eden finansman giderinin yüzde 10’luk kısmı olan (44.000) TLx%10=4.400 TL kurum kazancının tespitinde Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) olarak dikkate alınacaktır.

Günün Sözü : “Edep, aklın tercümanıdır.
Herkes edebi kadar akıllı,
Aklı kadar şerefli,
Şerefi kadar değerlidir.” (Hz.Mevlana)

Abdulbaki Akbal
S:M:Mali Müşavir-B.Denetçi