Eğitim Yöneticiliği, Sorunlar ve Çözüm Önerileri-5

İlkokul ve
ortaokul müdürlerinin eğitim sürecinde karşılaştığı ekonomik sorunlar ve bu
sorunları çözme yöntemleri ile ilgili yapılan bu araştırma, anket sonuçları göz
önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Anketten elde edilen bulguların
değerlendirilmesiyle aşağıdaki sonuçlara ulaşılmış ve sorunun çözümü olabilecek
öneriler geliştirilmiştir.
İlkokul
ve ortaokulların çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Milli Eğitim
Bakanlığı bütçesinden il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine parasal kaynak
aktarılmaktadır. Ancak gönderilen bu parasal kaynak ihtiyacı karşılamadığı gibi
okullar arasında da dengeli bir şekilde dağıtılmamaktadır. Dolayısıyla her
okulun ihtiyaç kalemi farklı olduğundan her okulun kendi ihtiyaçlarını
önceliklendirmek suretiyle karşılama yoluna gidecektir. Bu nedenle ilkokul ve
ortaokul müdürleri, eğitim sürecinde karşılaştıkları ekonomik sorunların temel
sebebi olarak merkezi yönetimden kendi okulları için özel bir bütçenin
ayrılmaması olarak görmektedirler. İlkokul ve ortaokul müdürlüklerinin
ihtiyaçlarında kullanılmak üzere bütçe ayrılması ekonomik nedenlerden kaynaklı
sorunların çözümü için yerinde bir uygulama olacağı düşünülmektedir.
Okulların
araç ve gereç temini için kullandıkları parasal kaynağın diğer ihtiyaç
kalemlerine ayrılabilmesi için okullarda kullanılan araç-gereç yani donatım
ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarında ihtiyaç
fazlası ya da atıl durumdaki sandalye, masa, bilgisayar ve yazıcı gibi
taşınırların ihtiyacı olan okullara verilmek suretiyle eksiklikleri tamamlama
yoluna gidilebilir. Böylece atıl durumda bulunan taşınırlar, değerlendirilmiş
olur; hem de okulların taşınır ihtiyaçları için ayırdıkları parasal kaynağı
başka ihtiyaç kalemlerini karşılamak için kullanabilirler.
İl
ve ilçe milli eğitim müdürlükleri okulların temizlik ve kırtasiye
ihtiyaçlarında kullanılmak üzere belli dönemlerde malzeme dağıtmaktadır. Bu
malzemelerin dağıtım esnasında okulun fiziki koşulları, öğretmen ve öğrenci
sayısı ile okulun türü göz önünde bulundurulması sonucu her okula ihtiyacı
kadar malzeme verileceğinden dengeli bir dağıtım gerçekleşmiş olacaktır.
İl
ve ilçe milli eğitim müdürlükleri okul kantin işletmelerinden kirasından yasal
mevzuat gereği % 10’ar pay almaktadır. Bu durum kantin kirasının azalması
dolayısıyla okullar için gelir kaybına sebep olmaktadır. Okul kantinlerinden
alınan il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri payının alınmaması ile kantini olan
okullar, bir nebze de olsa gelir artışı sağlayabilecektir.
Milli
eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nün koordinesinde ekonomik
imkânları fazla olan okulların ihtiyaç sahibi olan okullar ile kardeş okul
uygulaması aracılığıyla ihtiyaç duyulan malzemelerin teminine gidilebilir.
Kardeş okul uygulaması sayesinde öğrenci ve veliler aracılığıyla gerçekleşecek
olan yardımlaşma sosyal dayanışmanın da artmasını sağlayacaktır.
Mili
Eğitim Bakanlığı okullara görevlendirilecek olan okul müdürlerini belirlerken
kişinin sahip olduğu alan ve mevzuat bilgisinin yanı sıra iletişim becerisi,
ikna yeteneği ve organize etme becerisi ile sosyal yönü güçlü olan kişileri
seçmeye özen göstermelidir. Çünkü okullar, salt okul müdürünün sahip olduğu
bilgiyle yönetilmemektedir. Bilginin yanı sıra çeşitli kişilik özellikleri olan
ikna ve iletişim becerisi, sosyal olması gibi özellikleri olan kişiler okulları
daha iyi yönettikleri görülmektedir.
Okulların
en önemli harcama giderlerinin kırtasiye malzemesi, temizlik malzemesi, çeşitli
onarım giderleri (boya-badana, kapı, pencere, cam gibi) olduğu anket
sonuçlarından elde edilen bulgulardan anlaşılmaktadır. Eğitime destek
kapsamında bu ürünleri üreten firmaların okulları söz konusu malzeme desteğinde
bulunmaları teşvik edilmeli ve destek olan kişi ve firmaların çeşitli basın ve
yayın organlarında açıklanmak suretiyle motive etmek, kişi ve üretici
firmaların desteğini arttırabilir.
Gerek
yazılı ve görsel basın gerekse sosyal medya aracılığıyla toplumun okullara
duyarlılık noktasında ilgilerini yükseltecek kamu spotlarının hazırlanarak
gösterime sunulması, bireylerin dikkatini okullara yöneltebilecektir.
Böylelikle okul hassasiyeti taşıyan bireyler, okula yardım ve bağış yapma
konusunda daha istekli olabilecektir.
ÖNERİLER:
1-
Milli
Eğitim Bakanlığı, ilkokul ve ortaokul müdürlüklerinin ihtiyaçlarını
karşılayabilmeleri için genel bütçeden okulun ihtiyacına göre bütçe
göndermelidir.
2-
İş-Kur
tarafından Toplum Yararına Çalışma Programı Kapsamında (TYÇP) okulların
temizlik ve kalorifer işlerinde çalışmak üzere okulların büyüklükleri ve
ihtiyaçları göz önünde bulundurularak okullarda personel istihdamını
sağlamalıdır.
3-
Görsel
ve sosyal medya aracılığıyla kamu spotlarının gösterime sunulması yoluyla
toplumun, okullara yardım ve bağış yapmaları özendirilmelidir.
4-
Okulların
en temel ve en fazla ihtiyaç duydukları kırtasiye, temizlik, sıra, masa ile
boya için üretici firmaların okullara destek olmaları için teşvikler
sunulmalıdır.
5-
Kardeş
okul uygulaması yaygınlaştırılarak okulların birbirleriyle yardımlaşmaları
özendirilmelidir.
6-
Yapılacak
mevzuat değişikliği yoluyla il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerinin okulların
kantin kira gelirinden aldıkları % 10’ar payın alınmaması sağlanmalıdır.