Dijital Bağımlılık

Günümüzde sosyal medyaya bağlı olmak veya bağımlı olmak arasındaki sınır gittikçe aşılmaya başlanmıştır.

Bağımlılık günümüzde çok sık duyduğumuz ve çok sık karşılaştığımız ciddi sorunlardan biridir. Bağımlılık; bir nesneye, kişiye ya da bir varlığa duyulan önlenemez istek, bir başka iradenin güdümü altına girme durumudur. İnternetin kullanımı, sosyal medya ve yeni medya toplumsal bir alışkanlık haline gelmiştir. Günümüzde sosyal medyaya bağlı olmak veya bağımlı olmak arasındaki sınır gittikçe aşılmaya başlanmıştır. Teknolojinin gelişimiyle birlikte yeni bağımlılık türlerinin ortaya çıktığını ve sosyal medya bağımlılığının da bu bağımlılıklardan biri olduğu söylenebilir. Akıllı mobil cihazlar kullanımlarının artmasıyla beyne mutluluk hissi salgılanmaya başlamıştır. Bilim insanları bu durumu mobil cihazlar ve dopamin salgılayan mutluluk hormonlarıyla ilişkilendirmişlerdir. Kişiye mutluluk hissini yaşatan hormonlar cihazdan bildirim geldiğinde salgılanıyorsa bu durum bağımlılık evresinin arttığını göstermektedir. Beyinsel düzensizlik olarak da geçen bu durumdan ya da bu durumun gösterdiği belirtilerden arınmak için kullanıcıların akıllı mobil cihazlarda ne kadar vakit geçirdiklerini bilmesi ve bilinçli kullanım için kendilerini kontrol altına almaları gerektiği söylenebilir. Teknoloji bağımlılığı, diğer bağımlılık türlerine göre daha yeni bir unsur olarak bilinir ve genelde başlangıç aşamasında anlaşılması zor olabilir. Bu nedenle teknoloji bağımlılığının tam olarak hangi noktada başladığı bilinirse önlem almak daha kolay olacaktır. Özellikle günlük teknolojik ürün kullanımı konusunda belirli bir süre olmaması halinde sürecin kısa zaman içinde dijital bağımlılığa evrilmesi olasıdır. Bu sebeple teknolojik ürün kullanımı ve çevrim içi yoğunluğun kontrolü kişinin kendinde olmalı ve internet başında geçirilen zaman belirlenmelidir. 

Teknolojik cihaz kullanımımızın bağımlılığa doğru gidip gitmediğini belirleyebilmek için kendimize aşağıdaki soruları sormalıyız. Bu sorularda belirtilen eylemlerin en az yarısını gerçekleştiriyorsak artık bağımlı hale gelmiş olabiliriz:

• Gündelik işlerinizi çoğunlukla internetten halletmeye çalışıyorsanız,
• Hobilerinizden iyice uzaklaştıysanız,
• Elinizden cep telefonunu düşüremiyorsanız,
• Yedek şarjlar taşıyorsanız,
• Sabah kalkar kalkmaz ilk iş olarak telefonunuza bakıyorsanız,
• Habersiz kalma korkunuz arttıysa,
• İşinizle ve/veya evinizle ilgili görev ve sorumluluklarınızı ihmal etmeye başladıysanız,
• Sosyal medyada vakit geçirmekten ötürü uykusuz kalıyorsanız,
• Arkadaşlarınızdan uzaklaştığınızı düşünüyorsanız. Teknolojik cihaza bağımlı hale gelmeniz olası olabilir.

Teknoloji bağımlılığı olan kişiye günlük belli bir saat sınırı önerilebilir ancak sadece yasaklar kalıcı çözüm sağlamayacaktır. İnternet ya da teknolojik ürünlerle ilgili gelişen bağımlılıklar da tıpkı diğer bağlanma alışkanlıkları gibi oldukça güçlüdür ve bunun önüne geçmek için tek başına hareket etmek yerine belli tekniklerin uygulandığı terapilere başvurmak faydalı olacaktır. Teknoloji bağımlılığı yaşayan kişinin bunu bilinçli isteklerden öte bağımlılık telkiniyle yaptığı bilinmelidir. Dolayısıyla yalnızca öneri ya da nasihatlerle sorunun çözümlenmesi beklenmemeli ve bir uzman desteğine başvurulmalıdır.