Demir Eksikliği Nedir? Demir Eksikliğine Hangi Besinler İyi Gelir?

KÖŞE YAZISI

Demir eksikliği günümüzde Dünya Sağlık Örgütü’nün sağlık sorunları sıralamasında en üst sıralarda yer alıyor. Dünyada en sık rastlanılan kansızlık türü olan demir eksikliği, kadınların %35’inde, erkeklerin ise %20’sinde ortaya çıkan önemli bir sağlık problemidir. 

Demir eksikliği anemisi; vücuttaki demir miktarının yetersiz olmasından kaynaklanmaktadır. İnsan vücudu yeterli demire sahip değilse, alyuvar hücreleri de vücudun ihtiyacı olan yerlerine oksijen taşımalarını sağlayan madde olan hemoglobin maddesini üretemez.
 
Belirtileri; halsizlik çabuk yorulma, çarpıntı saç dökülmesi, tırnak kırılması, sürekli uyku hali

Demirden Zengin Besinler

Demir, birçok besinde doğal olarak bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demir (emilim oranı yaklaşık %25), bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demire (emilim oranı yaklaşık %5) göre daha kolay emilir. Hayvansal kaynaklı besinlerde koyu kırmızı rengi hemoglobin sağlar. Etin rengi ne kadar koyu ise, demir miktarı o kadar yüksektir demektir. Örneğin; beyaz etlerde de koyu renkte olan hindi etinin demir oranı, tavuğa oranla daha yüksektir.

  • Kırmızı et
  • Hindi
  • Yumurta
  • Kuru meyveler  (kuru üzüm, kuru erik, kuru incir, hurma, kuru kayısı gibi)
  • Kuru baklagiller (kuru fasulye, mercimek, nohut, iç bakla, barbunya gibi)
  • Pekmez, Tahin helvası
  • Yağlı tohumlar (fındık, ceviz, badem gibi)
  • Zenginleştirilmiş tahıllar
  • Yeşil yapraklı sebzeler (roka, ıspanak, pazı, maydanoz, nane, brokoli, dereotu gibi)

Bazı besinlerin demir içerikleri ve emilimini artıran C vitamininden zengin besinlerle öneriler

*4 adet köfte (az yağlı dana eti–120 gr) yanında bol limonlu salata demir emilimini artırır.
*1 yemek kaşığı pekmez=1 mg demir içerir- C vitamininden zengin portakal suyunun içerisine pekmez eklenerek demir mineralinden daha fazla yararlanılır. (1 yemek kaşığı keçiboynuzu pekmezinin )
*1 büyük boy yumurta kahvaltıda yanında söğüş sebzeler( domates, salatalık, biber, maydanoz). Veya sebzeli omlet yanında portakal suyu
*1 porsiyon kuru baklagil yemeği. yanında C vitamininden zengin brokoli- yeşil yapraklı sebzeler ile bir öğün yapılabilir.
Demir emilimini engelleyen yiyecekler
Bazı yiyecekler ya da içecekler demir emilimini azaltarak emir eksikliğini tetikleyebilir. Bu yiyecek ve içecekler mümkünse demir içeren gıdalarla birlikte tüketilmemelidir. Özellikle anemi hastaları bunlardan uzak durmalıdır.

Bunlardan bazıları;

  • Kepek, kepekli tahıllar
  • Yağlı tohumlar (örneğin, soya, yer fıstığı)
  • Kahve
  • Siyah çay
  • Soya ve soya sütünden elde edilen protein (kazein)
  • Kalsiyum tuzları (Çeşitli maden sularında bulunur.

 

*Fındık/badem/ceviz (yaklaşık 10 gr) 1 orta boy kivi veya 8 çilek tercih ederek hem demirin yararlılığını sağlarız.