Bipolar bozukluk NEDİR? Belirtileri, Semptomları...
Bipolar bozukluk diğer bir adıyla manik-depresif bozukluk kişinin ruh hali, enerjisi, konsantrasyonu ve günlük yapılan aktivitelerini yerine getirme becerisini etkileyen psikolojik-psikiyatrik bir rahatsızlıktır.
İki uçlu bozukluk iki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize bir ruhsal bozukluktur. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmaktadır.
Birbirlerine zıt gibi görünen bu iki hastalık dönemi yatışma ve alevlenmelerle seyreder. Bipolar bozukluk, kişinin bir anda kendini çok iyi hissederken, bir süre sonra içine kapanık bir hale gelmesine neden olabilir. Bipolar bozukluk, kişinin manik depresyon tanımına da uyan ruh hallerine bürünmesine sebep olabilir. Fakat Hastalık dönemleri dışında ise hasta hemen tamamen normale döner.
Bazı hastalarda ise günlük yaşamı kısmen etkileyen kalıntı belirtiler görülmekle birlikte, hastalar düzelir. Bipolar bozukluk birçok kişide farklı şekilde görülebilir.
Semptomların ne olduğu, sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bazı kişiler mani ya da depresyon dönemlerinde daha fazla kalmaya meyilliyken, bazıları iki dönemi de eşit sıklıkta ve yoğunlukta yaşayabilir.
Bazıları sık aralılarla ve/veya uzun dönemler boyunca depresyon ve mani dönemleri arasında gelgit yaşarken bazıları yaşamları boyunca bu durumu sadece birkaç kez yaşar. Hastalık dönemlerini ele almak gerekirse, mani veya taşkınlık dönemi duygudurumun çok yükseldiği, hastanın aşırı coşkulu olduğu dönemdir.
Bu dönemde hastada abartılı önemli düşünceler veya ayağı yere basmayan projeler, kendini olduğundan çok daha yüksekte hissetme, büyüklük düşünceleri, düşüncelerin hastanın zihninde adeta yarışması, kendini aşırı enerjik hissetme, uyku gereksiniminde azalma, hatta uyku gereksinimini inkar etme, sonuçlarını düşünmeden heyecanlı veya eğlenceli faaliyetlere kalkışmak (çok fazla para harcama, aşırı hızlı araba kullanma) görülen belirtilere örnektir. Diğer yandan depresyon veya çökkünlük dönemi ise yukarıda yazılan durumun tam tersidir.
Depresyonda ise hastada mutsuzluk, karamsarlık, umutsuzluk, özgüvende azalma, değersizlik hissetme, abartılı suçluluk veya pişmanlık duyguları, eskiden zevk aldığı faaliyetlerden zevk alamama, iştahsızlık veya uykusuzluk gibi değişiklikler, ölüm ve intihar düşünceleri, bedeninde nedeni açıklanamayan ağrılar ortaya çıkabilir.
Bipolar bozukluk belirtileri kişinin kendisi ya da çevresindekiler tarafından fark edildiğinde zaman geçirmeden profesyonel yardım almak gereklidir.
Tedavi edilmemiş bipolar bozuklukla yaşamak, kişinin ruhsal sağlığının giderek bozulmasına yol açmakla kalmaz aile hayatını, iş yaşamını, insanlarla ilişkilerini ciddi biçimde bozar. Bu rahatsızlık mümkün olduğunca erken dönemde teşhis edildiğinde tedavi daha hızlı ve etkili olmaktadır. Uygun tedavi yaklaşımı ile bu sorunların giderilmesi ve normal bir yaşam sürdürülmesi tamamen mümkündür.
Manik dönemdeki olumlu hislerin tedavi arayışına engel olmaması son derece önemlidir. Bu enerji ve mutluluk halinin ciddi bedelleri olduğu unutulmamalıdır. Mani ve hipomani genellikle yıkıcı hale dönüşmekte, kişinin kendisine ve çevrendeki insanlara zarar vermesine yol açmaktadır.
Kişi bu rahatsızlığın depresyon döneminde iken tedavi arayışına girmişse normal depresyonla karıştırılabilmekte ve yanlış teşhisler konabilmektedir. Bipolar bozukluğun tedavisi, depresyona göre farklı bir seyir gerektirir; ilaç tedavisi ve psikoterapi süreçleri bipolar bozuklukta normal depresyondan oldukça farklıdır.
Bipolar bozukluk uzun dönemli tedavi gerektirmektedir. Bipolar bozukluk kronik, tekrarlayan bir rahatsızlık olduğundan kişi kendisini iyi hissettiğinde dahi tedaviye devam edilmelidir.
Bu bozukluğa sahip birçok kişinin mani ve depresyon dönemlerini önlemek ve belirtiler olmadan yaşamak için ilaç kullanması gerekmektedir.
Editör: Nasrettin Güneş