Beş adımda affetmek... Nedir ve Nasıl Affedilir?

Affetme kavramı, kişinin hem diğerleri ile olan ilişkisini sürdürmede hem de kendine yönelik bakış açısında önemli bir rol oynamaktadır. Affetme kavramı en yalın hali ile öfke veya intikam gibi negatif duyguların yerini pozitif duyguların alması olarak tanımlanır.

Affetme kişilerarası olabileceği gibi kişinin kendini affetmesi olarak da ele alınabilir. Yakın ilişkilerin bir parçası olan diğerlerini affetme bireyin kendine zarar veren yada inciten kişilere karşı oluşturduğu olumsuz duyguların yerini daha pozitif duygu düşünce ve davranışların almasıdır. Bir diğer tanıma göre affetme, kişinin kendini inciten bireye karşı oluşturduğu öfke ve intikam gibi olumsuz duygulardan vazgeçerek bilinçli olarak merhamet ve anlayış gibi pozitif duygular geliştirmesidir.

 İnsanlar affettiklerinde kendilerini inciten kişiye karşı pozitif bir duruş sergilerler ve bu durumda eski ilişkilerine dönmek zorunda değillerdir yani suç işleyen veya zarar veren kişi incittiği durumu devam ettirdiği sürece uzlaşmak zorunda değillerdir sadece incindikleri duruma karşı pozitif bir duruş sergiler.
Affetme karmaşık bir süreçtir çünkü acı veren duygular inciten kişiye karşı daha pozitif duygulara dönüşür. Bundan dolayı kişinin affetmede diğerlerine karşı gerçekçi bir bakış açısı kazanması gerekir. Affetmeyi mümkün kılabilmek için üç temel unsur ön plana çıkmaktadır. Bunlardan ilki, ilişkiye gerçekçi, karmaşık olmayan ve dengeli bir bakış açısıdır. Diğerleri ise ilişki kurulan kişiye yönelik kontrol edilen negatif düşüncelerden kurtulma ve karşısındaki kişiyi cezalandırma isteğinin azalmasıdır. Bu süreç de genellikle kişinin ilişki kurduğu kişi ve ilişkisine yönelik önceki inançlarını düzenlemesi ya da yeniden yapılandırması ile sonuçlanır. Kişilerarası affetme diğerleri tarafından incitilme ile başlamasına rağmen kendini affetme diğerlerini incitmeyi içerir. Bu fark kendini ve diğerlerini affetme ile ilgili süreçleri etkiler. Diğerlerini affetme sürecinde kişi diğerlerine karşı negatif tepkiler verirken, kendini affetmede yer alan suçlama, nefret ve öfke duyguları kendine yöneliktir. Affetmenin diğer önemli bir boyutu olan kendini affetme ise kişinin kendine ilişkin oluşturduğu kızgınlık ve dargınlığı terk ederek kendine karşı sevgi, şefkat ve cömertlik hissetmesi olarak tanımlanmaktadır. Kendini affetme, kişinin öfke ve dargınlıkla ilgili uyaranlara ve kendine karşı misilleme yapmaya ilişkin motivasyonunun azalarak (kendini cezalandırma ya da kendine yönelik yıkıcı davranışlar gibi), kendine yönelik daha hoşgörülü ve yardımsever bir tavır sergilemesidir. Affetme kavramı psikoterapilerde; kişinin kendi yaşam öyküsünde bir dönüm noktası, iyileşme için bazen bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle yoğun suçluluk duygusunun yaşandığı ve kişinin öncelikle kendini affedemediği yaşam öykülerinde kendini affetmek, kişinin kendi yaşam öyküsünde olgunlaşma ve büyüme için gereklilik olabilmektedir.

Eğer affedemediğiniz birileri varsa, hele ki bazı hatalarınızdan dolayı kendinizi affedemiyorsanız, affedicilik üzerinde etkili ve yardımcı olabilecek aşağıdaki adımları  inceleyebilirsiniz.

• Affetmeye karar verin: Affetme süreci her şeyden önce affetmeye niyet etmekle başlar. Affetmek içeride sıkışmış bir düğümün açılması ve negatif yükün atılmasıyla kendiliğinden meydana gelir. Affetme yolunda atabileceğiniz ilk adım bunu gerçekten istemeniz olacaktır.
• Doğru Sınırlar Belirleyin: Affetmek, bir insanın size sonsuza dek zarar vermesine izin vermek, karşı tarafa sınırsızlıklar vermek demek değildir. Affederken kendi sınırlarınızı da doğru belirlemeniz önemlidir. Affettiğiniz kişiye koşulsuz güvenmeniz veya onu hayatınızda tutmanız bir gereklilik değildir.
• Öz Şefklatli Olmayı Öğrenin: Bizler kendimize karşı ne kadar yumuşak ve affediciysek başkalarına karşı da anlayışımız aynı oranda artar. Düşünsel, duygusal ve davranışsal döngülerimizin farkına vardığımız, kendimizi olduğumuz gibi sevip, kabul etmeye başladığımız zaman kendimizle barışırız.
• Empati Kurmaya Açık Olun: Çoğu zaman stres altında kalmış insanlar başkalarını strese sokarlar. Canı acımış insanlar başkalarının canını acıtırlar. Karşınızdaki kişinin hangi yaşam deneyimleri size yaptığını yapmaya zorlamış olabilir bunu sorgulamaya açık olmak önemlidir. Affedemediğiniz kişi kendinizseniz sizde her ne yaptıysanız başınıza gelmiş olan olayların yaşadığınız irili ufaklı travmaların ve içinizde sıkışmış olan duyguların esareti altında olabilme ihtimaliniz veya o anda o davranış dışında başka bir davranışta bulunma şensınızın olup olmadığını sorgulamanız fayda olacaktır.
• Ders Çıkarın: Yaşadığınız olumsuz olaydan ne öğrendiğinizi kendinize sorun.