Amok Koşucusu - Stefan Zweig Kitap özeti, konusu ve incelemesi

Amok Koşucusu kimin eseri? Amok Koşucusu kitabının yazarı kimdir? Amok Koşucusu konusu ve anafikri nedir? Amok Koşucusu kitabı ne anlatıyor? Amok Koşucusu kitabının yazarı Stefan Zweig kimdir? İşte Amok Koşucusu kitabı özeti, sözleri, yorumları ve incelemesi...

Kitap Künyesi

Yazar: Stefan Zweig

Çevirmen: Nafer Ermiş

Orijinal Adı: Der Amokläufer

Yayın Evi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

İSBN: 9786053329053

Sayfa Sayısı: 64

Amok Koşucusu Ne Anlatıyor? Konusu, Ana Fikri, Özeti

Amok Koşucusu doktor olarak yardıma ihtiyaç duyan bir insana el uzatmanın vicdani yükümlülüğüyle kendi karmaşık duyguları arasında sıkışıp kalan bir adamın hikâyesidir. Hollanda Doğu Hint Adaları’nda görev yapan bir doktor, dara düşüp kendisine başvuran çok zengin bir kadının “yardım” talebini geri çevirir. Zira kadının mağrur ve hesapçı tavrı karşısında büyük bir öfkeye kapılmış, gururuna yenik düşmüştür.

Ancak söz konusu olan insan hayatıdır. Kısa süre içinde pişmanlığın pençesine düşer. Kadına yardım etmeyi saplantı haline getiren doktor, Malezya halkında rastlanan bir nevi öldürücü delilik olan hummanın, amokun etkisi altına girer.

Stefan Zweig (1881-1942): Roman, şiir, öykü, deneme ve oyun gibi farklı türlerde yetkin ürünler veren yazar, Viyana’da doğdu. Yaşamı boyunca Avrupa’nın hızlı değişimine tanıklık etti. 1913’te Salzburg’a yerleşti. 1934’te Nazilerin baskısı yüzünden bu kentten ayrıldı. Önce İngiltere’ye, 1940’ta da Brezilya’ya göç etti. 1942’de karısıyla birlikte intihar etti. Önemli denemeleri arasında Balzac, Dickens ve Dostoyevski’yi konu aldığı Drei Meister (1920; Üç Büyük Usta); Hölderlin, Kleist ve Nietzsche’yi incelediği Der Kampf mit dem Dämon (1925; Kendileriyle Savaşanlar) ile Casanova, Stendhal ve Tolstoy’la ilgili Drei Dichter ihres Lebens (1928; Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar) sayılabilir. Yazara ün kazandıran bir başka yapıtı Sternstunden der Menschheit’tır (1928; Yıldızın Parladığı Anlar). Zweig ayrıca Joseph Fouché, Marie Antoinette ve Mary Stuart’ın nesnelikten çok sezgiye dayanan biyografilerini yazmıştır. Çok sayıda yapıtı arasında Verwirrung der Gefühle (1925; Karmaşık Duygular) adlı bir öykü kitabıyla Ungeduld des Herzens (1938; Sabırsız Yürek) adlı bir psikolojik romanı da mevcuttur.

Amok Koşucusu Alıntıları - Sözleri

• Belki de insan her şeyi içine atmaktan boğuluyor zamanla...
• Söz konusu başkalarının derdi olunca nasıl da hep daha zeki ve daha nesnel oluruz..
• “ Sizden benimle konuşmanızı rica ediyorum, çünkü kendi suskunluğumda boğulmak üzereyim. ”
• "Söz konusu başkalarının derdi olunca nasıl da hep daha zeki ve daha nesnel oluruz."
• "Belki de insan her şeyi içine atmaktan boğuluyor zamanla."
• Güvenin şartı samimiyettir, kayıtsız şartsız samimiyet.
• "Öylesine yapayalnızdım ki yeleğimin cebindeki saatin tik taklarını duyuyordum."
• Herkes en azından bir parça delirir.
• İnsan her şeyini kaybettiğinde, elinde kalan son şey için umutsuzca savaşır.
• Ah şu belirsizlik, nasıl da eziyet ediyordu şimdi bana..

Amok Koşucusu İncelemesi - Şahsi Yorumlar

“Gerçekten hiçbir şey hatırlamıyorum, bana ne oldu bilmiyorum… Neden bu kadar çok Zweig kitabı okumaya başladım, bilmiyorum...” Stefan Zweig okuyanlar bilir, Zweig'in bir kitabını okuyan kişi artık iflah olmaz ve bütün kitaplarını okumaya başlar. Adeta bir Amok Koşucusu gibi... Peki Amok koşucusu nedir? Hemen cevaplayayım, bir tür çıldırma durumudur. Bu tabir, bugün dünyanın her yerinde benzer cinnet olaylarında faili tanımlamak için kullanılır. Kökeni bir çeşit intihar saldırısı geleneğine dayanır. Amok koşucusu sonuna kadar savaşır sonunda savaştığı şey uğruna ölür. Hem ülkemizde, hem de dünyanın pek çok yerinde, bir dizi insanı öldürüp ardından kendisini öldüren insanların haberlerini sürekli duyuyoruz/okuyoruz. İşte bunların hepsi birer amok koşucusu. Bu durumun aktörlerinden, şayet hayatta kalanlar varsa, ifadeleri de genelde şöyledir; “Gerçekten hiçbir şey hatırlamıyorum, bana ne oldu bilmiyorum…” İşte amok koşucusu da böyledir. Bir çıldırma haliyle harekete geçer. Kendisinin gücü kalmayacak ve artık düşüp ölecek hale gelene kadar karşısına çıkan her şeyi yok etme eğilimindedir. Esasen yazarımız Stefan Zweig da bir amok koşucusudur. Yaşamına intihar ederek son verdiğini düşünürsek, kısmen de olsa yazarın da bir amok koşucusu olduğunu söyleyebiliriz. (Semih Doğan)

Çokça inceleme vardır bu kitap hakkında eminim, çokça okunması bu kitabın, ne güzel. Bense bir anda başladım ve bir anda bitti Amok Koşucusu. Bitti ama ilk okuduğumuz satırlar olan " 1912 yılının Mart ayında Napoli limanında, gazetelerin hakkında oldukça kapsamlı , ama hayali unsurlarla süslenmiş haberler yayımladıkları tuhaf bir kaza meydana geldi." cümlesinin altında yatan o hikaye ve hikayeyi biliyor olmanın verdiği duygu bambaşka bir kalıcıkta. Çünkü bu kitabın okuyucuları olarak biz; o pek de konforlu olmayan kamarada yolculuk eden , yolculuktan çok sonra tuhaf bir kaza hakkında geçiştirilmiş satırları okur okumaz, gazete sayfasının arkasından ay beyazlığında bir yüzün, parlak gözlüğüyle bir hayalet gibi bize baktığını hisseden o beyefendiyiz. Artık bizde kitaptaki sırrın bir parçasıyız ve merak ediyorum, acaba bu sırrı doktorumuz gibi saklayabilecek miyiz? (Rana Betül)

Amok Koşucusu: İlk kez inceleme yazmanın heyecanı içindeyim. Umarım bir kaç kişiye de olsa kitap hakkında fikir beyan edebilirim. Amok'un kelime anlamını dahi bilmeden elime aldım kitabı. Anlamını öğrendikten sonra durup düşündüm kendi kendime: Ben bugüne gelene kadar Amok Koşucusu oldum mu, yoksa bir gün olacak mıyım? Böyle bir durumla, o bunaltı ve mahvolmuşluk hali içinde ne kadar da dayanabilirim bilemedim. Açıkçası kitabın kahramanı doktorun, bir kaç saatlik süre içinde tanıdığı o kadının sırrını saklamayı içinde bu denli büyütüp kendi hayatına tercih etmesini çok büyük bir vicdan olarak görüyorum. Kadının ölmesi sanki onun suçuymuş gibi düşünüyor ama kadın kendi zevkleri için yaşayan ve biraz da kendini beğenmiş bir tip. Doktorun Amok içinde olmadığını düşünerek söyleyecek olursam, bu sırrı saklamak adına kendini ölümün kollarına atar mıydı? Bence yapmazdı. Ama o fedakar ve aziz doktor olarak öldü. Bir gün Amok koşucusu olmamak dileği ile. (Aleyna)

Kitabın Yazarı Stefan Zweig Kimdir?

Babası varlıklı bir sanayici olan Stefan Zweig, küçük yaşlardan itibaren kültür ve edebiyat alanında eğitim görmeye başladı. İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Latince ve Yunanca öğrendi. Viyana ve Berlin üniversitelerinde felsefe öğrenimi gördü. İlk şiirlerini lisedeyken, Hugo von Hofmannsthal'ın ve Rainer Maria Rilke'nin eserlerinin etkisiyle yazdı. 1901'den sonra Fransızca yazan Paul Verlaine ve Baudelaire'in şiirlerini Almanca'ya çevirdi. 1907-1909 yılları arasında Seylan, Gwaliar, Kalküta, Benores, Rangun ve Kuzey Hindistan'ı gezdi, bunu, 1911'deki New York, Kanada, Panama, Küba ve Porto Riko'yu kapsayan Amerika yolculuğu izledi. 1914 yılında Belçika'ya Émile Verhaeren'in yanına gitti.

I. Dünya Savaşı'nda (1914-1917) gönüllü olarak Viyana'da savaş karargâhında "Savaş Arşivi"nde memur olarak çalıştı. Savaştan sonra Avusturya'ya dönerek Salzburg'a yerleşti. 1920 yılında, Frederike Von Winternit ile evlendi. Stefan Zweig Salzburg'da yaklaşık 20 yıl yaşadı. Kapuzinerberg'in yamacındaki villasında geçirdiği yıllar, Zweig'ın en verimli yıllarıdır. Kapuziner yokuşu, 5 numaradaki villayı, Friderike ile evli olduğu yıllarda satın aldı. Salzburg'da geçirdiği yıllar Zweig'ı edebiyatta doruğa tırmandırdı, en güzel eserlerini, kente ve Salzach’a yukardan bakan iki katlı, ağaçlar arasına gizlenmiş villada yazdı. Kısa sürede ünlü insanlarla dostluk kurdu, onları sık sık Salzburg'da konuk etti. Romain Rolland, Thomas Mann, H.G. Wells, Hugo von Hofmannstahl, James Joyce, Franz Werfel, Paul Valery, Arthur Schnitzler, Ravel, Toscanini ve Richard Strauss, Zweig'in konuğu oldu. Salzburg'da geçen yıllarında Zweig, Avrupa'nın düşünsel birliği için ağırlığını koydu; makaleleriyle ve konferanslarıyla aşırılıklara karşı uyarılarda bulundu; diplomatik çevrelere, akıl ve sabır çağrısı yaptı. 1927'de Almanya'nın Münih şehrinde "Duygu Karmaşası", "Yıldızın Parladığı Anlar" ve "Tarihsel Baş Minyatür" adlı kitapları yayımlandı, yine 1927'nin 20 Şubat tarihinde "Rilke'ye Veda" başlıklı konuşmasını yaptı. 1928'de Leo Tolstoy'un 100. Doğum Yıldönümü Kutlamaları'na katılmak üzere, Sovyetler Birliği'ne gitti. 1933'de, Nazilerin yakmaya başladıkları kitaplar arasında Yahudi kökenli Zweig'ın eserleri de yer alıyordu. 1934'te Gestapo'nun villasını basıp, silah araması üzerine Zweig ülkesini terk etmek zorunda kaldı ve İngiltere'ye, Londra'ya yerleşti. Ancak, kendini burada da rahat hissedemedi ve taşındı.

Zweig, 1937'de ilk karısı Frederike'den ayrıldı ve bir yıl sonra Portekiz'e yanında Lotte Altman adında bir kadınla gitti. O sıralarda Avusturya, Alman Reich'ına katılmıştı ve Zweig da İngiliz vatandaşlığına geçmek için müracaat etti. 1939'da "Kalbin Sabırsızlığı" adlı romanı yayımlandı ve Zweig da, Portekiz seyahatine birlikte çıktığı Lotte Altman ile evlendi. 1940'ta İngiliz tabiiyetine girdi, II. Dünya Savaşı sırasında New York'a, Arjantin'e, Paraguay'a ve Brezilya'ya gitti. Zweig konferanslar için gittiği Brezilya'ya yerleşmeye karar verdi. Orada ünlü "Bir Satranç Öyküsü"nü kaleme aldı. Stefan Zweig, 1941'de Montaigne üzerine çalışmaya başladı ve "Dünün Dünyası - Avrupa Anıları" adlı otobiyografisini kaleme aldı. "Dünün Dünyası" kitabı, 1900’lerin başında gençliğini yaşamış bir yazarın yaşadığı dünyanın asla eskisi gibi olmayacağını farkettiğinde eski günlere düzdüğü bir övgüdür.

Avrupa’nın içine düştüğü durumdan duyduğu üzüntü ve yaşamındaki düş kırıklıkları nedeniyle 22 Şubat 1942'de Rio de Janeiro'da, karısı Lotte ile birlikte intihar etti. Buna Hitler’in dünya düzenini kalıcı sanmasının verdiği karamsarlığın yanı sıra, kendi dünyasının asla bir daha varolmayacağı düşüncesi neden oldu.

Üretken bir yazar olan Zweig, birçok konuda denemeler yaptı. Lirik şiirler yazdı, trajedi ve dram türünde sahne eserleri denedi, özellikle biyografi alanında önemli eserler ortaya koydu. Freud ve psikolojiye olan ilgisi onu bu alana yöneltti. Biyografi alanındaki çalışmaları, dönemin birçok ünlü kişisinin hayatlarını gözler önüne serdi. Üç Büyük Usta: Balzac, Dickens, Dostoyevski; Kendi İçindeki Şeytanla Savaşanlar: Hölderlin, Kleist, Nietzsche; Romain Rolland; Marie Antoinette; Magellan, Stendhal, Erasmus, Fouche eserleri bu biyografilerden birkaçıdır.

Stefan Zweig Kitapları - Eserleri

• Satranç
• Amok Koşucusu
• İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar
• Sabırsız Yürek
• Dünün Dünyası
• Değişim Rüzgarı

• Geleceğe Güven
• Yolculuklar
• Unutulmuş Düşler
• Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu
• Balzac
• Montaigne
• Clarissa

• Macellan
• Rotterdamlı Erasmus
• Amerigo
• Günlükler
• Joseph Fouche
• Bir Kadının Yaşamından Yirmi Dört Saat
• Kendileriyle Savaşanlar: Hölderlin, Kleist, Nietzsche

• Marie Antoinette
• Vicdan Zorbalığa Karşı ya da Castello Calvin'e
• Üç Büyük Usta: Balzac, Dickens, Dostoyevski
• Ay Işığı Sokağı
• Avrupa'nın Vicdanı
• Amok - Usta İşi
• Ruh Yoluyla Tedavi

• Korku
• Kendi Hayatının Şiirini Yazanlar: Casanova, Stendhal, Tolstoy
• Yarının Tarihi
• Yakıcı Sır
• Mektuplaşmalar
• Sahaf Mendel - Bir Kadının Yirmi Dört Saati
• Olağanüstü Bir Gece

• Gömülü Şamdan
• Dostlarla Mektuplaşmalar
• Freud - Cinselliğin Yeryüzü
• Mürebbiye
• Mary Stuart
• Korku Ruhu Kemirir
• Buluşmalar

• Karmaşık Duygular
• Alacakaranlıkta Bir Öykü
• Kurşun Mühürlü Tren
• Mecburiyet
• Bir Çöküşün Öyküsü
• Seçilmiş Öyküler
• Hikayeler

• Geçmişe Yolculuk
• Freud - Mutluluğun Mimarı
• Kuş Kapanı ve Dönüşüm
• Kaçak ve Sahaf Mendel
• Dadı ve Leporella
• Stefan Zweig - Seçme Eserleri
• Geç Ödenen Bedel

• Sanatta Yaratıcılığın Sırrı
• Virata ya da Ölümsüz Bir Kardeşin Gözleri
• Rilke'ye Veda
• Görünmez Koleksiyon - Unutulmuş Düşler - Karda
• Cenevre Gölü'ndeki Olay
• Kadın ve Manzara
• Nietzsche

• Kızıl
• O muydu?
• Bir Kalbin Çöküşü
• Bizans'ın Fethi
• Gölge Kadınlar
• Zalimce Bir Oyun
• Dürüst Aptal Efsanesi Verlaine

• Satranç
• Lyon'da Düğün
• Satranç Ustası - Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu
• Rahel Tanrı’yla Hesaplaşıyor
• Stefan Zweig'ın Mektupları
• Erika Ewald'ın Aşkı
• Efsaneler

• Dostoyevski: Yalnızlığın Keşfi
• Toplu Öyküler 1
• Toplu Öyküler 3
• Toplu Öyküler 2
• Unutulmaz Bir İnsan
• İki Yalnız
• Stefan Zweig - Seçme Eserleri 2

• Ormanın Üzerindeki Yıldız
• Leporella
• Aylak
• Emile Verhaeren
• Hayatın Mucizeleri
• Brezilya
• Kitapçı Mendel

• Birbirine Benze(me)yen Kız Kardeşler
• Stefan Zweig Kutulu Set
• Bir Zanaatla Beklenmedik Karşılaşma
• Leman Gölü Kıyısındaki Olay
• Benimle Dostluk Zordur
• Stefan Zweig - Seçme Eserleri
• Seçme Eserler

• Hikayeler 2
• Bir Hayat
• Öz Nəğməsini Oxuyanlar
• Novellalar
• Seçilmiş Əsərləri
• Tolstoy - Û ronahî di tarîye de dibirike
• Oradan Uzakta

• Twenty-Four Hours in the Life of a Woman and The Royal Game
• Wondrak. Der Zwang. Zwei Erzählungen gegen den Krieg
• Stefan Zweig Seti

Stefan Zweig Alıntıları - Sözleri

• Verdiği kararın uygulanmasını engelleyecek her şeyi önlemek istiyordu... (Stefan Zweig - Seçme Eserleri)
• Ancak herkes de bilir ki, yardım çağrısında bulunmayan bir insana yardım etmekten daha zor bir şey yoktur, çünkü yardım dilenmiyorsa mutlaka son bir şey daha vardır: Israr edip incitmememiz gereken gururudur bu. (Bir Zanaatla Beklenmedik Karşılaşma)
• Karakteri gereği kendini hiçbir şeyden yoksun bırakmaz, insan arasına karışmaktan hoşlanan biri olarak her yerde aranırdı. Arkadaşları, onun yalnızlığa hiç alışık olmadığını bilirdi. (Stefan Zweig - Seçme Eserleri 2)
• Sana yardım edemem Boris. İnsanlar artık birbirine yardım etmiyor. (Kaçak ve Sahaf Mendel)
• Unutuldu ve öyle de kaldı. (O muydu?)
• Doğanın cömert davranarak engin topraklar, sonsuz zenginlikler bahşettiği, güzellikle ve akla hayale gelebilecek her türlü potansiyel güçle kutsanmış bu ülkenin kuruluşundan beri görevi hep aynıdır: Kalabalık bölgelerden aldığı insanlara geniş topraklarında kök saldırmak, eskiyle yeniyi birleştirerek yeni bir medeniyet kurmak. (Brezilya)

• Ancak gerçeklik tüm düşlerden daha güçlü ve daha sağlamdır. (Aylak)
• "...bu adam konuşmak istiyordu, konuşmalıydı. Ve biliyordum ki ona ancak sessiz kalarak yardım edebilirdim." (Toplu Öyküler 3)
• ... eski acısını iki kat daha fazla duyuyordu. (Hayatın Mucizeleri)
• "...darbeyi yiyen ancak bilir onun ne olduğunu, darbeyi vuran değil ve acı çekmeyi sadece acı çekenler bilir." (Virata ya da Ölümsüz Bir Kardeşin Gözleri)
• Ruhlarının kapısını kapattıkları için kimse onlara ulaşamıyordu ve bu belki de yıllarca sürecekti. Herkesle savaş halindeydiler. Bir günde, kısacık bir günde büyümüşlerdi! (Dadı ve Leporella)
• Buralardan çekip gittiğimizde tozun üzerindeki ayak izlerimizi bir rüzgar süpürüp götürecekse yaşamanın ne anlamı var ki? (Kaçak ve Sahaf Mendel)
• Yoksun kalınan şey öylesine kaybedilmiştir ki, artık sadece bir ağrı gibi hissedilir ve acı verir. (Alacakaranlıkta Bir Öykü)

• Bir Rus için tek bir şey vardır: ya hep, ya hiç! Rus insanı varoluşun o kozmik gücünü hissetmek ister. (Dostoyevski: Yalnızlığın Keşfi)
• "İyilikle gülümseyebilen insanlar vardı hâlâ.." . (Satranç)
• Ne de olsa, güzellik kadınlardan kaçıp gittiğinde ondan boşalan yere bilgelik yerleşirmiş. (Birbirine Benze(me)yen Kız Kardeşler)
• Derimin altında akışını hissettiğim kan gibi bu karanlık yaşamın etrafımı yavaş yavaş kapladığını hissediyordum. Sanki hiçbir şey bana göre değildi, ama hepsi benim içindi. (Zalimce Bir Oyun)
• Sevgili bay Zweig, Okumam için ödünç vermis olduğunuz kitaplari geri yollamadigim icin affiniza rica ediyorum... R.M. Rilke (Dostlarla Mektuplaşmalar)
• Yalnız yaşayan biri yalnızca kendine ders verebilir. (Efsaneler)
• İki hafta boyunca kitap okumak , yürüyüşe çıkmak , hayal kurmak , rahatsız edilmeden uzun uzun okumak , iki hafta boyunca telefonsuz ve radyosuz yaşamak, konuşmak zorunda olmamak , bir anlamda rahatsız edilmeden kendim olmak istiyordum ... (O muydu?)