7524 Sayılı Kanunla Düzenlenen”Yurt içi Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması”
Değerli okurlarım, “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da yer alan Kurumlar Vergisi özelinde yeni getirilen 01/01/2025 tarihi itibari ile yürürlüğe girecek olan yurt içi kurumlar vergisi hakkında ne gibi değişiklikleri içeriyor konusunda kanun maddesini irdelemek istiyorum. Hepimizin malumu 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 02/08/2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2023 yılı sonu itibari ile Türkiye’de 1.143.388 kurumlar vergisi mükellefinin olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Kurumlar vergisi mükelleflerinin büyük bir bölümünün beyanlarının zarar ya da matrahsız olduğu görülmektedir. Maliye Bakanlığı 2023 yılında 60 trilyon hasılata rağmen 5.8 milyar TL bilanço karı elde edilmesi Maliye Bakanlığı bu verileri göz önünde bulundurularak çok cüzi kurumlar vergisi ödenmesinin önüne geçerek ilk etapta kurumlar vergisini önce %25 oranı, sonrasında indirim ve istisna düşülmeden önceki tutarın %10’u ve son olarak da cironun %2’si hesaplanacaktı. Bu rakamlardan hangisi büyük çıksa o tutar ödenecek vergi olacaktı. Ancak gelen büyük tepkiler üzerine cironun %2’si kaldırıldı ve matrahtan düşülecek indirim ve istisna kapsamı genişletildi.
Yapılan düzenleme ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na 2025 yılı ve izleyen dönemlerde elde edilen kazançlara uygulanmak üzere “Yurt içi Asgari Kurumlar Vergisi ”başlıklı 32/C maddesi eklendi Böylelikle Yurt içi Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi indirim ve istisnalar düşülmeden kurum kazancının %10’undan az olamayacak. Asgari kurumlar vergisi hesaplanırken aşağıda belirtilen istisna ve indirimler dışından indirim yapılmayacaktır.
VERGİ MATRAHINDAN DÜŞÜLECEK İNDİRİM VE İSTİSNALAR:
-Ar-Ge ve tasarım indirimi,
-Girişim Sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlar (KVK Md.10/1-g),
-İştirak kazançları (KVK Mad.5/1-a),
-Emisyon primi kazancı (KVK.Mad.5/1-Ç),
-Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK Mad.5/1-i),
-Sat-kirala geri al işlemlerden doğan kazançlarda istisna(KVK. Mad.5/1-k),
-Serbest bölgelerde elde edilen kazançlar,
-Yatırım fon ortaklığı portföy işletmeciliği kazancı(KVK. Mad.5/1-d),
-Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazançlar,
-Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden ve devrinden sağlanan kazançlar,
-Korumalı işyeri indirimi(KVK.Mad.10/1-h)
Ticari bilanço karına veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklenerek maddeler halinde sıralanarak istina ve indirimlerin düşülmesi suretiyle bulunan tutar olacaktır.
Yeni formül: Yurtiçi içi Asgari Kurumlar Vergisi=(Ticari Kar+Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler-Uygulanan indirim ve İstisnalar)x%10 şeklinde olacaktır.
7524 SAYLI KANUNLA VERGİ UYGULAMALRINA YÖNELİK DİĞER DÜZENLEMLER:
Söz konusu Kanunla;
- Çok uluslu şirketlere küresel asgari kurumlar vergisi getirilmiştir.
- Yurt içi asgari kurumlar vergisi düzenlemesi yapılarak, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazançları üzerinden %10 oranında asgari bir vergi alınması sağlanmıştır.
- Yap İşlet ve Devret Modeli ile Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlara kurumlar vergisinin %30 olarak uygulanması öngörülmüştür.
- Yatırım fon ve ortaklıklarının hâlihazırda var olan kazanç istisnası, gayrimenkul kazançlarının %50’sinin kar dağıtımı olarak dağıtılması şartına bağlanmıştır.
- Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnasının ihracat gelirleri ile sınırlandırılarak, yurt içine yapılan satışlardan elde edilen kazançlara uygulanan istisna kaldırılmıştır.
- Ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan bazı ödemelerden gelir ve kurumlar vergisi kesintisi yapılması yönünde yetki düzenlemesi yapılmıştır.
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tekno girişim şirketi olarak belirlenen Şirketlerdeki hisse senedi opsiyonlarında vergisel kolaylık sağlanmıştır.
- Serbest meslek kazancı ve ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatları tespit edilerek, beyanları ile tespit edilen hasılatları arasında uyumsuzluk olanların izaha davet edilmesi ve izahı yeterli olmayanlar hakkında vergi tarh edilebilmesine imkân sağlanmıştır.
- Mükelleflerin KDV beyannamelerinde yer alan indirilecek KDV tutarlarının beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu süre sonunda kayıtlardan çıkarılarak yapılacak vergi incelemesi ile gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınmasına imkan sağlanmıştır.
- Ayrıca, birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV tutarının beş takvim yılı kriterine veya zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devrine izin verilecek şekilde düzenleme yapılmıştır.
- Gümrük Kanunundaki muafiyetlere ilişkin uygulanan bazı KDV ve ÖTV istisnalarına yönelik düzenleme yapılmıştır.
- KDV İstisna uygulamasında deniz taşıma araçlarının netleştirilmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
- Yabancı devletler tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlara ilişkin KDV istisnası sağlanmıştır.
- Kayıt dışılıkla mücadeleye katkı sağlamak amacıyla, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarları artırılmıştır.
- Kayıt dışı faaliyette bulunan mükelleflere artırımlı ceza uygulaması getirilmiştir.
- Vergi aslı uzlaşma kapsamı dışına çıkarılmıştır.
- Borcu yoktur uygulamasına “mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak ödemeler” de dâhil edilmiştir.
- Yurt dışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından çıkış başına alınan harç tutarı artırılmış ve harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması sağlanmıştır.
Günün Sözü :”Enflasyon bir haydut kadar hiddetli, silahlı soyguncu kadar korkunç, ve bir kiralık katil kadar ölümcüldür. (Ronald Reagen)
Editör: Beşir Şavur