İskenderpaşa Cemaati kimdir? Öne çıkan görüşleri nelerdir? Cemaatin faaliyetleri nelerdir?

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın gizli tarikat raporunda İskenderpaşa Cemaati için farklı bilgilere yer verildi. Raporda 'tarikat' uyarısı yapılarak İskenderpaşa Cemaatinin faaliyetleri, lideri ve öne çıkan görüşleri üzerinden değerlendiriliyor.

İskenderpaşa Cemaati ile ilgili şu değerlendirmeler yapılıyor:

İskenderpaşa Cemaati ile ilgili olarak, diyanet iddialarının ciddiye alınması ve gerekli incelemelerin yapılması, üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. 

CEMAAT NEDİR?

Cemaat sözlükte toplamak, bir araya getirmek anlamındaki cem' mastarından türeyen Arapça bir isim olup "insan topluluğu", "bir şeyi başkasına katmak, eklemek", "çok sayıdaki insan topluluğu... belli bir maksat etrafında toplanmış bir insan topluluğu" anlamına gelir.

Sosyolojik bir terim olarak cemaat; "cemaatin üyelerinin ortaklaşa paylaştıkları bir şeye -genellikle bir kimlik duygusuna dayanarak özel olarak oluşturulmuş bir toplumsal ilişkiler bütünüdür."

 İSKENDERPAŞA CEMAATİ

Nakşibendiyye Tarikatının Hâlidiyye koluna bağlıdır. Aralarında Muhammed Zahid Kotku’nun şeyhi Tekirdağlı Mustafa Feyzi Efendinin de bulunduğu 116 kişiye hilâfet veren Ahmet Ziyaüddin Gümüşhânevî (18131893) yayılmalarında önemli bir rol oynamıştır.

Gümüşhânevî’den sonra Şehzadebaşı İsmail Paşa Medresesi müderrisi Mustafa Feyzi Efendi (1267/1851) pek çok talebe yetiştirmiştir. Onun hilafet verdiği talebelerinden Mehmet Zahit Kotku (1897-1980), çeşitli camilerde imamlık görevi ifa etmiştir. Fatih İskenderpaşa Camii’ndeki görevini vefatına kadar sürdürmüştür. Cemaatin başına Kotku’dan sonra damadı Mahmud Es’ad Coşan (1938-2001) geçmiş, 2001 yılında hayatını kaybetmiştir. Yerine, 1963 doğumlu olan oğlu Nureddin Coşan geçmiştir. Nureddin Coşan Ankara İmam-Hatip Lisesi’ni bitirdikten sonra Suudi Arabistan’da Arapça eğitimi, ABD’de işletme eğitimi almıştır. Babası Es’ad Coşan’ın vefatı üzerine, vasiyeti gereği onun sorumluluk ve görevlerini devralmıştır.

ÖNE ÇIKAN GÖRÜŞLERİ:

Cemaat mensuplarının geleneksel tasavvuf ritüelleri bağlamında diğer Nakşi cemaatlerden çok farkları bulunmamaktadır.

FAALİYETLERİ:

Cemaatin bir diğer özelliği siyasetle ve siyasetçilerle yakından ilgilenmeleridir. Zahid Kotku döneminde, cemaatin önde gelen isimleri Milli Nizam ve Milli Selamet Partisi’nin kurulmasında aktif rol üstlenmişlerdir. Ancak daha sonra cemaat ile Necmettin Erbakan ve çevresi arasında ihtilaf çıkmıştır. Mahmud Esad Coşan 1987 yılında Refah Partisi’ni desteklemişse de Coşan daha sonra kendi partisini kurma çabasına girmiştir. 28 Şubat döneminde ise Büyük Birlik Partisi’ne yakın durmuştur. Türkiye’de tarikat-siyaset-ticaret ilişkisi bağlamında İskenderpaşa Cemaati önemli veriler barındırmaktadır.