EOKA ve ENOSİS ne anlama geliyor? EOKA ve ENOSİS nedir, ne demek, açılımı nedir?

EOKA ve ENOSİS terimleri Bir Zamanlar Kıbrıs dizisiyle birlikte izleyeni merakta bıraktı. Kıbrıs'ın Yunanistan'a dahil edilmesi amacıyla adada yaşananlar, günümüzde de dizilere konu oluyor. Konuyu merak edenler, ENOSİS nedir, ne demek, EOKA açılımı nedir, ne anlama geliyor sorularını araştırıyor. Dizide yer alan EOKA ve ENOSİS terör örgütleri hakkında bilgiler araştırılıyor. İşte EOKA ve ENOSİS nedir, ne demek, ne anlama geliyor, açılımı nedir?

EOKA NEDİR? AÇILIMI NE?

EOKA, (Ethniki Organosis Kyprion Agoniston: Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü), Kıbrıs'ta Britanya sömürge yönetiminin sonlanması ve adanın Yunanistan'a bağlanması (Enosis) için uğraşan Kıbrıslı Rum silahlı örgüttür.

• EOKA açılımı : Ethniki Organosis Kyprion Agoniston
• EOKA Türkçe açılımı : Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü

OLUŞUMU

Liderlik:

EOKA, Yunan ordusundaki Rum bir subay olan; I. Dünya Savaşı, II. Dünya Savaşı'nda ve komünist karşıtı silahlı mücadelede faaliyet göstermiş Yeoryos Grivas liderliğinde kuruldu ve faaliyet gösterdi. Grivas, Bizans söylencelerinin kahramanı, işgalcileri Bizans topraklarından atmasıyla bilinen Digenis Akritas'a atfen "Digenis" takma adını kullandı. Grivas'tan sonra komuta kademesinin ikinci sırasında, yine Yunan ordusunda subay olan, ancak saha tecrübesi bulunmayan Grigoris Afksentiu vardı.

Amaçlar:

Filistin'de gerilla yöntemlerini kullanarak İngilizler ile savaşan ve sonunda İngilizlerin Filistin'i terk etmek zorunda bırakan Irgun'u örnek almıştır. Yunan İç Savaşı'nda Yunan komünistlere karşı mücadele eden Grivas, 1951 yılında adada gönüllüler toplayarak Yunanistan'a eğitime götürmüştür. 1954 yılında eğitimi alan savaşçılar ile Kıbrıs'a geri dönmüştür. EOKA 1 Nisan 1955 tarihinde ilk sabotaj eylemini gerçekleştirmiştir.

Yunanistan'da eğitilen mensuplar İngilizlere saldırmışlardır. Ayrıca AKEL taraftarlarını ve İngilizler için çalışan Kıbrıslı Rumları öldürmeye çalışmıştır. Grivas, 1958 yılından sonra ise Kıbrıs Türklerini hedef alan saldırılara başlamıştır.

EOKA 20 Aralık 1963 Kıbrıs Türklerine karşı silahlı saldırılar başlattı. Olaylarda toplam 363 Kıbrıslı Türk hayatını kaybetti. 174 Kıbrıslı Rum öldürüldü. Başlangıçta 30 Türk Köyü saldırılara maruz kaldı. Toplam ise 103 köye saldırılar düzenlendi.

Köylüler göç etmek zorunda kaldı. Ayvasıl bölgelerinde Türklere yapılan saldırılardan sonran yapılan kazılarda içerisinde 14 günlük bebeğin ve 70lik ihtiyarların bulunduğu 21 kişinin cesedine ulaşıldı. Cesetlerin bazılarının canlı olarak çukura atıldığı belirlendi. Bu çukurlar 14 Ocak 1964 Birleşmiş Milletler barış gücü tarafından açıldı.

Lefkoşe’nin kumsal kesiminde 11 kişi öldürüldü. Bunlarda 4’ü Kıbrıs Türk kuvvetleri alayında görevli Dr.Bnb Nihat İlhan’ın eşi ve üç çocuğuydu. Nihat İlhan’ın evinin banyo küvetinde eşi Mürüvvet, çocukları, Kutsi ve Hakan vahşice katledildi. Evden Bnb. Nihat İlhan’ın ailesinden başka ihtiyar ev sahipleri de vardı.

Baskının yapıldığı ev daha sonra ‘‘BARBARLIK MÜZESİ’’ olarak ziyarete açıldı.

ENOSİS NEDİR?

Enosis 1930'lu senelerde Birleşik Krallık idaresinde bulunan Kıbrıs adasının "Yunanistan'a bağlanması" anlamında kullanılmıştır. Genel anlamı ise politika açısından "bir ülkenin sınırlarına dahil olma, birleşme" anlamına gelmektedir.

Yunanca olan Enosis sözcüğü, birleşme anlamına gelir.