Musa Anter kimdir? Musa Anter kitapları ve sözleri

Yazar, Şair ve Gazeteci Musa Anter hayatı araştırılıyor. Peki Musa Anter kimdir? Musa Anter aslen nerelidir? Musa Anter ne zaman, nerede doğdu? Musa Anter hayatta mı? İşte Musa Anter hayatı... Musa Anter yaşıyor mu? Musa Anter ne zaman, nerede öldü?

Yazar, Şair ve Gazeteci Musa Anter edebi kişiliği, hayat hikayesi ve eserleri merak ediliyor. Kitap severler arama motorlarında Musa Anter hakkında bilgi edinmeye çalışıyor. Musa Anter hayatını, kitaplarını, sözlerini ve alıntılarını sizler için hazırladık. İşte Musa Anter hayatı, eserleri, sözleri ve alıntıları...

Doğum Tarihi: 1920

Doğum Yeri: Mardin, Türkiye

Ölüm Tarihi: 1992

Ölüm Yeri:

Musa Anter kimdir?

Musa Anter (d. 1920 – ö. 20 Eylül 1992, lakabı: Apê Musa / Musa Amca) Kürt yazar, şair ve gazeteci. Kürt milliyetçisiydi.Musa Anter, 1920 yılında Mardin'e bağlı Nusaybin ilçesinin Eskimağara köyünde doğdu. İlkokulu Mardin'de, ortaokul ve liseyi Adana'da okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Annesi Fesla Hanım, Türkiye'nin ilk kadın muhtarlarından biridir. 

1944'te Abdurrahim Rahmi Zapsu'nun kızı Ayşe Hale ile evlendi. Cüneyt Zapsu'nun halası olan Sankt Georg Avusturya Lisesi mezunu Ayşe Hanım ile evliliğinden 1945'te büyük oğlu Anter, 1948'de kızı Rahşan ve 1950'de küçük oğlu Dicle dünyaya geldi.

İlk gözaltına alınması öğrencilik yıllarında Dersim İsyanı sırasında oldu. Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım'a sövdüğü için 45 gün gözaltında kaldı.  

Canip Yıldırım ve Yusuf Azizoğlu ile birlikte İleri Yurt gazetesini çıkaran Anter, yayımladığı Kürtçe şiiri "Qimil / Kımıl" sebebiyle 1959 yılında 49’lar Davası ile idamla yargılandı.  27 Mayıs Darbesi'nde aftan yararlanarak serbest kalan Anter, cezaevinden çıktıktan sonra Deng, Barış Dünyası ve Yön dergilerinde yazdı.[6] 1963'te 23'ler davası ile tekrar cezaevine girdi. Mamak, Sultan Ahmet, Balmumcu, Seyrantepe ve Nusaybin cezaevlerinde yattı. 12 Eylül Darbesi'nde Kürtçülük propagandası yapmaktan tutuklandı. Yaşamı boyunca toplam 11,5 yıl hapis yattı.

Devrimci Doğu Kültür Ocakları, Halkın Emek Partisi, Mezopotamya Kültür Merkezi ve İstanbul Kürt Enstitüsü'nün kurucularındandı.Anter, 20 Eylül 1992'de Diyarbakır'ın Seyrantepe mahallesinde uğradığı silahlı saldırıda sol bacağına iki, kalbi ve kafasına birer kurşun sıkılarak öldürüldü. Musa Anter'in yanında bulunan gazeteci ve yazar Orhan Miroğlu saldırı sırasında yaralandı. Eski JİTEM elemanı Abdülkadir Aygan; Anter'in, kendisinin de içinde bulunduğu tim tarafından JİTEM için öldürüldüğünü söylemiştir. Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz'ın isteği üzerine Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'ın hazırladığı Susurluk Raporu'nda, Anter cinayetinin Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım tarafından planlanıp uygulandığı yer almıştır 

Mezarı, Nusaybin ilçesine bağlı Akarsu Bucağı Eskimağara (Zivengi) köyündedir

Musa Anter Kitapları - Eserleri

• Hatıralarım
• Birîna Reş
• Kımıl
• Vakayiname
• Çinara Min
• Ülke ve Gündem Yazıları
• Ape Musa 100 Yaşında
• Tüm Eserleri
• Hatıralarım
• Hatıralarım

Musa Anter Alıntıları - Sözleri

• Allah fakire iki şey vermez, birini verince diğerini alır. (Tüm Eserleri)
• Biz bir yasak devletinin mirasçısı olduk ve yaşattığımız, ken­ disine bütün ümitlerimizi bağladığımız devlet de hala büyük ölçüde bundan ibaret kaldı. Herşeyimizi yasak koyma ve yasak kaldırmakla halletme peşindeyiz. (Kımıl)
• Gülümser konuşmasında; barışın, beraberliğin dizeleri diziliydi. Bakışında ve ses tonunda öfke yoktu. Onun içindir ki, can dostu çınar yazar Yaşar Kemal, ona "Öfkesiz Kürt" lakabını uygun görmüştü. (Ape Musa 100 Yaşında)
• bav nezan û feqîrin, zarokên xwe bi xwen-. din nadin, dikin şivan û gavan (Birîna Reş)
• Ê wan ew wiha ne, gep li ku ew li wir. (Tüm Eserleri)
• Seîde Kurdî Hezretlerî di mahkemeya xwe ya Ispartaye de ji sawcî re dibeje: “Sawcî çaven te le ye, tu min bi îdame bitirsînî, binere weleh ne seriyek min tene, bi qasî pore sere min seriyen min hebin û hûn her roj yekî jekin ez ji fikir û îmana xwe fedakariye nakim.” (Çinara Min)
• Cegerxwîn berî niha bi 50 şali binerin be gotiye çi: “Welatê me tev dê zîv û zêr e, lê ez çi bikim maye ji xelkê re. (Çinara Min)
• "Kişiye kim olduğunu sorduklarında belli başlı tüm bilgileri içeren nüfus kağıdı, pasaport gibi belgelerini gösterir. Eğer bir halka soruluyorsa kim olduğu, halk da bir nüfus kağıdı gibi, bilginlerini, yazarlarını, sanatçılarını, bestecilerini, ileri gelen ziyaretçilerini gösterir." (Ape Musa 100 Yaşında)
• "Vallahi, kıyamet gününe kadar beni Ay ve Güneş'ten yarıl­mış değirmen taşları arasında öğütseler, yine de idealimden ayrılmam." Hz. Muhammed (Vakayiname)
• Pirsek bi tirkî heye. Dibejin, welate ku tu xwînê le nerijînî, ne welat e. Ma gelo kesî wekî me li welate xwe xwîn rijandiye? (Çinara Min)
• İkinci Dünya Harbi sırasında aldığımız tek tedbir, birçok yasaklar koyan Milli Korunma Kanunundan ibaret kalmadı mı? Memlekette şiddetli huzursuzluk, buhran başgösterince, devletin aldığı tedbir, sadece birtakım şiddetli yasaklar koymaktan öteye geçemiyor. Sıkıyönetim rejimini sık sık yaşamamızın sebebi budur. Fakat hiçbir zaman, "Sıkıyönetimi neden koyduk? Acaba cemiyetin bir derdi mi var?" diye düşünen ve derdi tedaviye uğraşan tipte bir devlete nail olamadık. (Kımıl)
• Ve faturayı ona kestiklerini sandılar. Çok pişman oldular sonradan . Onu ölümsüz kıldılar. (Ape Musa 100 Yaşında)
• Cumhuriyet devrindeki zihniyeti en güzel ifade eden Mareşal Fevzi Çakmak'ın şu sözleridir: "Mümkün mertebe Kürt'leri okutmayın. Okurlarsa hak iddia edecekler; hakları da hakdır; alacaklar". (Vakayiname)
• Salewext wek girtiyan ez û tu em dixebitin, dîsa zikekí têr, yekî em birçî ne. (Tüm Eserleri)
• însanekî ku xayine milete xwe be, kuştina wî helal e. (Çinara Min)
• em kurd ne tirsonek in. (Çinara Min)
• Devletimiz belki de namuslu bir aile babasıdır da, biz o na­muslu babanın üvey çocukları. Bizde bir atasözü vardır. Denirki: "Ku de dibit damarî, bav dibit filehe Gabasi Yani, ana üvey olunca, baba "Gabasi hıristiyanı" oluyor. (Vakayiname)
• Kürtçe yazı yazamasın ve okuyamasın. Hülasa milyonları bütün haklarından yoksun kıl, ondan sonra da biz kardeşiz de. Böyle kardeşlik ve be­raberlik olur mu? (Vakayiname)
• Kürdistan semalarına yükselmiş köle halkının parlak yıldızı, sönmeyen ışığı! (Ape Musa 100 Yaşında)
• ... bitte beynin az olduğu iddiası bir laboratuvar tecrübesinden ziyade, hayvancağızın haleti ruhiyesine göre verilen bir hükümdür. Çünkü düşünülüyor ki şayet bitte beyin çok az olmasaydı, gelip, bu kuru sarı benizli, kansız Anadolu insanını saatlerce sömürüp, zar zor karnını doyuracağına, gider Amerikalının kan fışkıran ensesine yapışır, saniyede kene gibi şişerdi. Ama kim bilir belki o da bizim gibi "Vatan" diye çile çekiyordur zavallı... (Kımıl)