Max Stirner kimdir? Max Stirner kitapları ve sözleri
Alman Düşünür Max Stirner hayatı araştırılıyor. Peki Max Stirner kimdir? Max Stirner aslen nerelidir? Max Stirner ne zaman, nerede doğdu? Max Stirner hayatta mı? İşte Max Stirner hayatı... Max Stirner yaşıyor mu? Max Stirner ne zaman, nerede öldü?
Tam / Gerçek Adı: Johann Kaspar Schmidt
Doğum Tarihi: 25 Ekim 1806
Doğum Yeri: Bayreuth, Almanya
Ölüm Tarihi: 26 Haziran 1856
Ölüm Yeri: Prusya Krallığı
Max Stirner kimdir?
Johann Kaspar Schmidt - Max Stirner adıyla tanınan Alman düşünür.
Özel yaşamlarında Max Stirner'den hayranlıkla söz eden ünlü filozoflar, eserlerinde onu ya hiç anmaz ya da bir iki yan cümleyle göz ardı ederler. Ancak bu 'yan cümleler' içerikleri açısından merkezi bir önem taşımakla dikkat çeker. Stirner'in tuhaf alımlama tarihine bir kez daha işaret etmek amacıyla birkaç örnek sunmak yararlı olacaktır.
Karl Marx, Stirner'in eserinden etkilenmesi sonucu garip bir duruma düşer. Feuerbach'tan ayrılır ve Stirner'e yanaşmaz ama alelacele intikam hırsıyla sözcüğü sözcüğüne yanıtladığı BvM'ne bir Anti-Stirner'le ('Alman İdeolojisi') karşılık verir. Baştan sona kadar polemik içerikli ve bir cambazın sahip olduğu yeteneklerle kaleme alınan bu eser, Marx'ın felsefi bir kriz yaşadığını ve bunun neticesi olarak da Stirner'e olan nefretini sergiler. Neticede Marx, Stirner eleştirisinde, Stirner'i yok etmek için, Sloterdijk'ın deyimiyle, kendi 'ölümünü göze almaktadır'. Marx'ın Anti-Stirner'i, Stirner'in etkisinde bocalayan Marx'ın felsefi krizinin en berrak kanıtıdır. Benzeri bir krizi daha sonra Nietczsche yaşayacaktır.
Friedrich Engels, Marx'a Stirner'in eseri Biricik ve Mülkiyeti hakkındaki ilk izlenimlerini mektubunda iletirken, Stirner'i över. Ancak Marx'tan aldığı yanıttan hemen sonra görüşünü düzeltir ve artık Stirner'in etkisinde olmadığını belirterek Marx'la aynı görüşte olduğunu söyler.
Arnold Ruge birkaç mektubunda Stirner'den övgüyle söz eder.
Edmund Husserl Stirner'i hiçbir eserinde anmaz ama ücra bir köşede Biricik ve Mülkiyeti için 'şeytani bir güç' der. Martin Heidegger Stirner'i asla okumadığını söyler. Theodor W. Adorno bir sohbet esnasında 'Stirner baklayı ağzından çıkaran tek filozoftur,' der. Ayrıca genç bir yazarı (H.G. Helms) yeni bir Anti-Stirner yazmaya teşvik eden Adorno, kendi eserlerinde Stirner'i anmaz. Carl Schmitt hapishanede günlüğüne şu cümleyi kaydeder: 'Şu durumda beni hücremde ziyaret eden biricik kişi Max'tır.' Stirner'in anarşist, nihilist, solipsist, faşist, bireyci, bencil, her şey benimci gibi sıfatlarla anıldığı neredeyse Stirner'in adını duyan herkesin bilgisi kapsamındadır. Ne var ki: Her camianın bir günah keçisi olması gerektiği gibi, Stirner de felsefenin günah keçisidir. Dolayısıyla ona gelişigüzel bir şekilde anarşist, nihilist, şeytan vb. demek meşrudur. Anarşizm, Faşizm, Nihilizm, Solipsizm gibi düşünce akımları Stirner'i ifade etmediği gibi onun felsefesiyle de uyuşmamaktadır. Max Stirner Projesi Stirner'in felsefesini yönleriyle inceliyor. Max Stirner Projesi yakıştırmaca ifadeleri aşarak Stirner'i yeniden tanımlıyor.
Max Stirner Kitapları - Eserleri
- Biricik ve Mülkiyeti
- Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm
- Eğitime Kişilikçi Yaklaşım
Max Stirner Alıntıları - Sözleri
- İnsanlarda özgürlük fikrini uyandırırsanız, o zaman özgür insanlar sürekli olarak kendilerini özgürleştirmeye devam ederler; aksine, insanları yalnızca eğitirseniz, o zaman onlar en yüksek biçimde eğitilmiş ve zarif bir tarzda kendilerini daima koşullara alıştıracaklar ve itaatkâr dalkavuk ruhlara yozlaşacaklardır. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Uzun itaatsizlik geçmişimiz ve bununla birlikte bilginin özgür iradeye gelişimi şiddetle bastırılır. Öyleyse okul hayatının sonucu cehalettir. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Gerçekten de eğitim hassas insanlara yönelik değildir; şeyleri ve koşulları anlamak, mesele burada biter, kendini anlamak herkesin harcı değil gibi görünüyor. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- "Ne kadar da fakirleştik, hatta elimizde hiçbir şey kalmadı denebilir!" (Biricik ve Mülkiyeti)
- "uzlaşmalar" sadece ödlekçe bir çözüm sunar. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- Aile kutsal sayıldığından despotluğu kat be kat artmıştır. (Biricik ve Mülkiyeti)
- Din bir anlayış meselesidir. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- İnsanlarda özgürlük fikrini uyandırırsanız, o zaman özgür insanlar sürekli olarak kendilerini özgürleştirmeye devam ederler, aksine insanları yalnızca eğitirseniz, o zaman onlar en yüksek biçimde eğitilmiş ve zarif bir tarzda kendilerini daima koşullara alıştıracaklar ve itaatkâr dalkavuk ruhlara yozlaşacaklardır. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Hiçbir çocuk anlamadan sevmez; ve onun en sadık aşkı, en içten anlayıştan başka bir şey değildir. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- ''İnsanı felakete götüren yol, iyi niyet taşlarıyla döşelidir.'' (Biricik ve Mülkiyeti)
- Hakikatin kendisi insanın kendisini açığa çıkarmasından başka bir şey içermez ve kendisini keşfi, yabancı olan her şeyden özgürleşmesi, bütün otoritelerden nihai soyutlanış ya da kurtuluş, yeniden kazanılan doğallık buraya aittir. Tamamiyle gerçek bu tür insanları okul sunmaz; yine de oradaysalar bunlar okula rağmen oradadırlar. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- İnsan gerçekten de başkalarıyla eşitlenip, onların otoritesinden kurtulabilirdi […] (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Özgün insan, yalnızca ihsan etme hakkını kazanan ve sorgulanarak kendisinden ayartılmış egosunun ittifakına yeniden giren kişidir. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- Otoriteye başvurmak zorunda kalan çok zayıftır ve küstahı korkutur korkutmaz onu düzelteceğini sanan yanlış yapar. Korku ve saygıyı teşvik etmek, bunlar ölü Rococo dönemine ait şeylerdir. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Bir evlilik, ancak çiftler kendini her gün yeniden keşfettiğinde ve her biri diğerinde bitmez tükenmez bir yaşam baharını, yani derin ve anlaşılmaz bir gizemi farkettiğinde, kalıcı bir aşk garanti edilir. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- “Bütün eğitimimizin zayıflığı gibi okullarımızın zayıflığı da karakter eğitiminin eksikliğinde yatar. Biz kanaat aşılamıyoruz.” (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Zamanımız, kendi ruhunu ifade edebilecek sözü bulma çabasında olduğu için birçok isim öne çıkıp doğru isim olduğunu iddia ediyor. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- Her yanda politik, sosyal, dini, bilimsel, sanatsal ve ahlaksal cesetler vardır ve bunlar dönemin temel görünümüdür. Bunlar tüketilmedikçe de hava temizlenmez ve yaşayan varlıkların nefes alması güçleşir. (Eğitimimizin Sahte İlkesi ya da Hümanizm ve Realizm)
- mükemmel olun ve beraberinde mükemmel bir şey meydana getirin. (Eğitime Kişilikçi Yaklaşım)
- "Eğer zekanıza gereken değerin verilmesini istiyorsanız, temiz yürekli olmalısınız." (Biricik ve Mülkiyeti)
