Gottfried Leibniz kimdir? Gottfried Leibniz kitapları ve sözleri
Alman filozof, yazar Gottfried Leibniz hayatı araştırılıyor. Peki Gottfried Leibniz kimdir? Gottfried Leibniz aslen nerelidir? Gottfried Leibniz ne zaman, nerede doğdu? Gottfried Leibniz hayatta mı? İşte Gottfried Leibniz hayatı... Gottfried Leibniz yaşıyor mu? Gottfried Leibniz ne zaman, nerede öldü?
Tam / Gerçek Adı: Gottfried Wilhelm von Leibniz
Doğum Tarihi: 1 Temmuz 1646
Doğum Yeri: Leipzig, Almanya
Ölüm Tarihi: 14 Kasım 1716
Ölüm Yeri: Hannover, Almanya
Gottfried Leibniz kimdir?
Leibniz, Gottfried Wilhelm (1646-1716); bir Alman filozofu, bilim dünyasının önemli sistemci düşünürlerinden biridir. Matematik, metafizik ve mantık alanlarında ileri sürdüğü yeni düşünce ve görüşleriyle tanınır.
Leibniz, Leipzig'de doğdu. Babası buradaki üniversitede ahlak felsefesi dersleri veriyordu. Leibniz babasının ölümünden sonra okuldan çıkarak kendi kendini yetiştirmeye başladı. Tarihe karşı büyük bir ilgi duyuyordu. 8 yaşına geldiği zaman Latince'yi öğrenmişti. 12 yaşında ise Yunanca öğrenmeye başladı. Bir yandan da mantık bilimiyle ilgili kitaplar okuyordu. 15 yaşında Leipzig Üniversitesi'ne girdi. Almanya'da felsefe tarihinin kurucusu sayılan Jakob Thomasius'tan felsefe okudu. 1663'te Jena'ya giderek buradaki matematik bilginlerinden ders aldı.
Leibniz, 25 yaşına geldiği sırada yayınlanmış birçok önemli eseri vardı. Bir ara politika ile ilgilendi, bu konuda da bazı eserler verdi.
Politika çalışmaları hiçbir zaman Leibniz'in felsefe ve matematik alanlarındaki çalışmalarına engel olmadı. Leibniz 1672 yılında, 26 yaşında ileri modern matematik çalışmalarına başladı. Bundan 3 yıl sonra Isaac Newton'dan bağımsız olarak Calculus'un temel teoremini keşfetti (Fundamental Theorem of Calculus). Pek çok yıl Leibniz ve Isaac Newton taraftarları arasında kimin Calculus'u keşfettiğine dair bir tartışma olsa da şuan Leibniz ve Isaac Newton Calculus'un babaları olarak kabul edilmektedir.
1700'de görevini bırakarak Viyana'ya gitti, 1714'de kadar bu şehirde yaşadı. 1700'de bir davet üzerine, Berlin'e gitti. Berlin Üniversitesi'nin kurulmasını sağlayarak üniversitenin ilk müdürü oldu.
1711'de görevini bırakarak Viyana'ya gitti, 1714'e kadar bu şehirde yaşadı. 1712'de Leibniz'e baron payesi verildiyse de dört yıl sonra Hannover'de öldüğü zaman fakir bir adam gibi gömüldü. Onun arkasından ağlayan tek adam olan, arkadaşı J. G. von Erckhart, sonradan yazdığı hatıralarında bu cenazeyi, 'ülkesinin şerefini temsil eden bu adam, bir dilenci gibi toprağa verildi' cümlesiyle anlatmıştır.
Leibniz'in Felsefesi
Leibniz, 17.yüzyıl filozoflarının çoğu gibi, felsefesinde Descartes'in töz kavramından hareket eder. Leibniz'e göre dünyanın, varlıkların temelinde 'monad'lar (tek tek varlıklar, bölünmez özler) vardır. Monadlar kendi kendilerine hareket edebilen, algılayabilen temel varlıklardır. Yalnız monadların özü 'kuvvet' olduğu için, ne bir şekli ne hacmi, ne parçaları vardır. Monadları özü 'edim' (faaliyet) olan ruhsal noktalar gibi düşünmek gerekir. Bundan dolayı monadlar, kendi kendilerine harekete geçerler. Onları, Demokritos'un, maddecilerin atomlarından ayıran husus, maddesel olamamaları, kendi kendine hareket edebilmeleridir. Monadların her birinin edimi, geçmişin sonucu geleceğin belirleyicisidir.
Leibniz'e göre monadlar önceden belirlenmiş bir düzen içinde bulunurlar. Buna önceden düzen kuramı denir.
Leibniz düşünce sistemine göre düşünce ilkeleri, genel fikirler, insan zihninde bir istihdat olarak bulunur, tecrübeyle gelişir. Leibniz 'Theodizee' adındaki eserinde, içinde yaşadığımız dünyanın, dünyaların en düzenlisi, en mükemmeli olduğunu söylemiştir. Leibniz'in bu görüşü Voltaire'in 'Candide' adındaki uzun hikayesinde gülünç hale getirilmek istenmiştir.
Gottfried Leibniz Kitapları - Eserleri
- Monadoloji
- Theodicee
- Monadoloji Ya da Felsefenin İlkeleri
- Metafizik Söylemler
- Leibniz'in Felsefesi
- Kaos
- İmanla Aklın Uygunluğu Üzerine Konuşma
Gottfried Leibniz Alıntıları - Sözleri
- Aziz Augustinus'un bu pasajlarından anladığımıza göre, Tanrı'nın yargılarına akıl ermez, ancak akıl ermez diye bu yargılar hiçbir zaman adilliklerinden bir şey kaybetmezler. Tanrı’nın niyet ve düşünceleri derin bir uçurumdan farksızdır ve bu uçurumun dibinde ne olduğunu görmek isteyenler daima aşağı düşmek tehlikesiyle karşı karşıyadır. (Theodicee)
- İnanç ise deneyimle karşılaştırılabilir... (Theodicee)
- Evren'de nadasa bırakılmış,kısır, ölü hiçbir şey yoktur, görünüşün dışında ne kargaşa ne de bulanıklık vardır; uzaktan biraz bir Gölcük gibi görünebilir, insan onda bulanık bir devinim, sanki bir balık sürüsü görebilir, ancak balıkların kendisini ayırt edemez. (Monadoloji Ya da Felsefenin İlkeleri)
- Ben ülkeleri için ya da herhangi bir ulus için kendinden geçen insanlardan değilim; tümüyle insan türünün iyiliği için çalışıyorum. Gökleri yurdum olarak düşünüyorum, mayası sağlam insanları yurttaşlarım olarak görüyorum. (Metafizik Söylemler)
- "Niçin hiçlik yerine şeyler var?" Zira hiç, bir şeyden daha basit ve kolaydır. Dahası, şeylerin var olma zorunluluğu varsayılırsa, niçin başka şekilde değil de böyle olmak zorunda olduklarının zeminini bulabilmek gerekir. (Monadoloji)
- ... hakikatin, hücum edenlerden çok kendilerini müdafaa edenler tarafında olduğunu görmüşümdür. (Theodicee)
- "Farkındalık her ruha verilmediği gibi verildiği ruhlara da daima verilmez." (Monadoloji)
- "Önemli olan şu ya da bu rejimle yönetilmek değil, önemli olan herhangi bir rejimle iyi yönetilmektir." (Metafizik Söylemler)
- Aristoteles ruhumuzu yazı yazmak için üzerinde yer bulunan henüz boş levhalara benzetmiş, anlığımızda duyularımızdan gelmeyen hiçbir şeyin bulunmadığını bildirmişti. Aristoteles’in bu bakış biçimi daha çok halk kavrayışlarına uyar, oysa Platon daha derine gitmektedir. (Metafizik Söylemler)
- Zaman mutlak değildir, aslında zaman bir ardışıklık düzeninden başka bir şey değildir. (Monadoloji)
- Önemli olan şu ya da bu rejimle yönetilmek değil, önemli olan herhangi bir rejimle iyi yönetilmektir. Her yönetim biçimi kötü kullanıldığında halkın mutluluğuna büyük engeller çıkarır. (Leibniz'in Felsefesi)
- . Mutluluktan daha gerçek ve gerçekten daha mutlu ve daha tatlı bir şey yoktur. ... (Leibniz'in Felsefesi)
- “Ussal tözlerle ussal olmayan tözler arasındaki ayrım aynayla aynaya bakan insan arasındaki ayrım kadar büyüktür” der Leibniz. (Metafizik Söylemler)
- Burada söz edeceğimiz monad, bileşiklere giren yalın tözden başka bir şey değildir. "Yalın",''parçaları olmayan'' demektir. (Monadoloji Ya da Felsefenin İlkeleri)
- Gerçek değişim dışarıdan gelemez; tersine değişime içeriden meyletme sonlu cevherin esasındandır ve monadlarda başka türlü doğal değişim olamaz. Ancak fenomende veya yığınlarda her yeni değişim kısmen metafizik, kısmen de geometri tarafından öngörülen yasalara uygun bir etkiden kaynaklanır, zira eşyanın bilimsel açıklamasi için soyutlamalar elzemdir. (Monadoloji)
- Her olanak sahip olduğu yetkinlik ölçüsünde var olabilir. (Monadoloji Ya da Felsefenin İlkeleri)
- Aynı kent değişik yanlardan bakıldığında bambaşkaymış gibi görünür, sanki bakış açılarına bağlı olarak sayıca katlanır; böylece, sonsuz sayıda yalın tözün sonucu olarak bu kadar değişik evren varmış gibi olur, oysa bunlar, her bir monadın özel bakış açısına göre bir tek evrenin değişik yönleridir. (Monadoloji Ya da Felsefenin İlkeleri)
- Farkındalık her ruha verilmediği gibi verildiği ruhlara da daima verilmez. (Monadoloji)
- Hiçbir doğru veya varlık, hiçbir gerçek önerme onun neden böyle olduğunu ve başka türlü olmadığını belirleyen yeterli bir neden olmaksızın varolamaz, bu nedenler genellikle bizce bilinmese de. (Metafizik Söylemler)
- "Ben ülkeleri için ya da herhangi bir ulus için kendinden geçen insanlardan değilim; tümüyle insan türünün iyiliği için çalışıyorum. Gökleri yurdum olarak düşünüyorum, mayası sağlam insanları yurttaşlarım olarak görüyorum." (Metafizik Söylemler)
