Andre Breton kimdir? Andre Breton kitapları ve sözleri
Fransız Yazar, Şair, ve Gerçeküstücü Kuramcı Andre Breton hayatı araştırılıyor. Peki Andre Breton kimdir? Andre Breton aslen nerelidir? Andre Breton ne zaman, nerede doğdu? Andre Breton hayatta mı? İşte Andre Breton hayatı... Andre Breton yaşıyor mu? Andre Breton ne zaman, nerede öldü?
Doğum Tarihi: 1896
Doğum Yeri: Fransa/normandiya
Ölüm Tarihi: 1966
Ölüm Yeri: Fransa
Andre Breton kimdir?
André Breton (d. 19 Şubat[1] 1896 ö. 28 Eylül 1966) Fransız yazar, şair, ve gerçeküstücü kuramcı, Gerçeküstücülüğün babası olarak tanınır. 1924 yılında yayınlanan Gerçeküstücü Manifesto'su ile psikolojik çözümlemeler içeren otonom yazı tekniğini edebiyat dünyasına tanıtmıştır.
Normandiya`da doğdu, tıp ve psikiyatri okudu. I. Dünya Savaşı sırasında bir nöroloji koğuşunda çalıştı. Burada antisosyal davranışlarıyla geleneksel sanat anlayışlarına karşı çıkan Alfred Jarry ve Jacques Vaché ile tanıştı. Onların düşüncelerinden etkilendi. Jacques Vaché 24 yaşında kendini Seine nehrine atarak intihar etti. Vaché`nin savaş sırasında Breton ve başkalarına yazdığı mektuplar Savaş Mektupları adı altında 1919`da yayınlandı. Bu kitap üzerine Breton`un yazdığı dört adet deneme bulunmaktadır.
1919 yılında Louis Aragon ve Philippe Soupault ile birlikte Edebiyat(Littérature) adlı dergiyi kurdu . Bu yıllarda Dadaist Tristan Tzara ile bağlantıya geçti. 1924 yılında Gerçeküstücü Araştırma Bürosunu`nun kurucu öncülerinden oldu.
Manyetik Çayırlar (Les Champs Magnétiques) kitabı ile otomatik yazı tekniği`ni pratiğe döktü. 1924 yılında Gerçeküstücü Manifesto`yu yazdı ve Gerçeküstü Devrim dergisinin editörü oldu. Etrafında Philippe Soupault, Louis Aragon, Paul Éluard, René Crevel, Michel Leiris, Benjamin Peret, Antonin Artaud ve Robert Desnos gibi genç yazarlardan bir topluluk oluşması zaman almadı.
Arthur Rimbaud`nun özgür sanat anlayışını ve Karl Marx`ın politik düşüncelerini birleştirmek için sabırsızlanan Breton 1927`de Fransız Komünist Partisi`ne katıldı. 1933`te partiden atıldı. Bu süre içerisinde geçimini kendi sanat galerisinde sattığı tablolarla sağladı.
Breton`un öncülüğünde gerçeküstücülük tüm Avrupa`da ses getiren bir sanat anlayışı oldu ve döneminin tüm sanat dallarını etkiledi. Bu dönemin ürünü olan eserlerde insanın algısının kökenleri ve insanın etrafındaki olaylara bakış açısı sorgulandı.
1938 yılında Fransız hükümetinden aldığı kültürel komisyon ile Meksika`ya gitti. Bu Breton`a Troçki ile tanışma fırsatı sağladı ve beraber Devrimci, Özgür Bir Sanat İçin (Pour un art révolutionnaire indépendent) adlı manifestoyu yazdılar. Manifesto Breton ve Diego Rivera`nın isimleriyle yayınlandı ve o dönemlerde imkânsız gibi gözüken sanatta tam özgürlük çağrısı yapıldı.
Fransız hükümetinin çalışmalarından memnun olmayan Breton 1941`de Amerika Birleşik Devletleri`ne ve Karayip`e sığındı. Burada yazar Aimé Césaire ile tanıştı. Césaire'in Memleket`e Dönüş Defteri(Cahier d'un retour au pays natal) adlı kitabının 1947 baskısının özsözünü yazdı. Breton Paris`e 1946`de geri döndü ve Fransız sömürgeciliğine karşı 121`in Manifestosu`nu yazdı. Bu manifestoda Cezayir Kurtuluş Savaşı`nı ele aldı ve ölene kadar bu konuda çalışmalarını sürdürdü. 1961-1965 yılları arasında ikinci bir gerçeküstücü grubun öncüsü olarak çeşitli sergi ve incelemelerde bulundu. 1959 yılında İspanya`da Gerçeküstücülüğe Saygı adlı bir sergi düzenledi. Bu sergide Salvador Dalí, Joan Miró, Enrique Tábara ve Eugenio Granell gibi ünlü sanatçıların eserlerine yer verildi.
Kitapları arasında durum öyküleri olan Nadja (1928) ve Çılgın Aşk(L`Amour Fou) (1937) bulunmaktadır.
Breton üç kere evlendi;
İlk eşi Simone Kahn.
İkinci eşi Jacqueline Lamba.
Üçüncü ve son eşi Elisa Claro.
André Breton 1966`da, 70 yaşındayken öldü. Mezarı Paris`tedir.
Andre Breton Kitapları - Eserleri
- Nadja
- Sürrealist Manifestolar
- Çılgın Aşk
- Poèmes
Andre Breton Alıntıları - Sözleri
- o güzel dişlerini saygıyla öpüyorum.. (Nadja)
- Düşüncem satılık değil. Otuz dört yaşındayım ve düşüncemin, hiçbir düşüncesi olmayanları ve bir zamanlar sahip oldukları düşünceyi satanları bir kahkaha patlaması gibi kamçılayabileceği fikrindeyim. (Sürrealist Manifestolar)
- Çılgınca sevilmeni diliyorum. (Çılgın Aşk)
- Genel olarak psikiyatriye, onun afrasına tafrasına, eserlerine duyduğum nefret öylesine büyük ki... (Nadja)
- Yakın zamanda hayata veda etmiş olan ve her ne kadar bunu vasat edebi yollara feda etmemiş olsa da, bize kimi durumlarda bu tür disiplinin izinden gidiyormuş izlenimini veren Guillaume Apollinaire'in anısı önünde saygıyla durarak, Soupault ile ben kullanımımıza sunulmuş bulunan ve dostlarımıza da aktarmayı arzuladığımız bu yeni katıksız ifade modelini SÜRREALİZM olarak adlandırdık. (Sürrealist Manifestolar)
- Sevgili hayal gücü, senin en çok sevdiğim tarafın merhametsizliğin. (Sürrealist Manifestolar)
- Ona bir zamanlar “başka hiçbir şey için değil, insan aramak için” yazdığını hatırlatalım. Bizim de onun gibi olduğumuzu unutmasın. Kimse bizim kendimizi bulduğumuzu, daha sonra da kaybettiğimizi düşünmesin. (Sürrealist Manifestolar)
- Yaşam yazılanla bir değil.. (Nadja)
- Bildiğim bir şey varsa o da, eğer deli olsam, bir süredir içeri atılmış olsam, hastalığımın bir gerileme döneminden yararlanarak, karşıma çıkan ilk kişiyi, tercihen bir hekimi, kılım bile kıpırdamadan öldüreceğimdir. Hiç değilse, böylelikle, ajite hastalar örneği, yalnız başıma hücreye konulmak gibi bir kazancım olurdu. Belki rahat da bırakırlardı beni böylece. (Nadja)
- . Büyüleyici ellerin, hayatımın ateşinin üzerinde gezinen şeffaf ellerin... ... (Çılgın Aşk)
- Sürrealizm size gizli bir dernek olan ölümün yolunu gösterecektir. Elinize, hafıza sözcüğünün başındaki derin H harfini gömerek, eldiven geçirecektir. Son istekleriniz ve vasiyetnameniz için gereken düzenlemeleri yapın: Şahsen ben, mezarlığa bir nakliye aracı içinde götürülmek isterim. Dostlarım ise Bir Nebze Gerçekliğe dair konuşma metninin son nüshalarını imha etsinler. (Sürrealist Manifestolar)
- Herkes ister ve inanır ki, ancak kendisinin dünyasıdır en iyi dünya, gene inanır ki, bu dünyayı diğerlerinden daha iyi anlatacak olan da, o en iyisi olandır. -Hegel- (Nadja)
- Öteki insanlar arasında benim bu dünyaya ne yapmaya geldiğimi, hangi tekil ve eşsiz mesajın taşıyıcısı olduğumu ancak bu farklılaşmanın bilincine vardığım ölçüde açığa vuracak değil miyim, onun kaderinden ancak kendi adıma sorumlu olabilmek için?.. (Nadja)
- Biliniz ki Ultraviyole ışınları görevlerini tamamladı kısa ve tatlı.. (Sürrealist Manifestolar)
- Tanıdığım bir yazara, yakında çıkacak kitabı hakkında, birisi şöylesine fikirler veriyordu: Kitabın kahramanı olan kadının kim olduğu bilinebilirdi, o halde en azından saçlarının rengini değiştirmesi gerekirdi. Bir de eğer kitabın kahramanı olan kadın sarışın olursa kendince esmer bir kadına ihanet etmek gibi bir şansı olacaktı böylece. Ne diyeyim, bunu çocuksu olmak bir yana, rezalet sayıyorum. (Nadja)
- gerçeküstücülük,bu ilişkinin her zaman tıbbi gözlem modeline göre kurulmasını ön görmüştür.işin içine keyfiyet girmeden tek bir olay atlanmaz,hatta tek bir ad değiştirilemez.bazı olayların dolaysız,şaşırtıcı akıl dışılığının ortaya çıkartılması bunları kaydeden insani belgelerin kesin biçimde özgün olma koşulunu gerektirir.içinde son derece etkili bir soruşturmanın yer alacağı zaman dilimi hiç bir şey eklenemeyecek ve hiç bir şey çıkarılamayacak kadar güzel olmalıdır,çok güzel olmalıdır.ona hakkını teslim etmenin tek yolu bu zaman diliminin gerçekten akıp gittiğini düşünmektir,bu zaman diliminin insanda böyle bir izlenim uyandırmasıdır. (Çılgın Aşk)
- Çalışıldığı sürece hayatta olmak hiçbir işe yaramaz. (Nadja)
- Olmuş olanın hiç önemi yoktur, göz kamaştırıcı olan bekleyiştir. (Çılgın Aşk)
- ~ LE VERBE ÊTRE ~ Başlamışsak bitiremeyiz umutsuzluğu. (Poèmes)
- Yalnız olacağım, yalnız kalacağım! Kendi içimde yapayalnız. Her şeye kayıtsız kalacağım. Ne yaptıysam ve neyi yapılmamış olarak bıraktıysam bunlar sizindir artık. (Sürrealist Manifestolar)
