Bulunan bir küp dolusu altının, Antik Yunan paralı askerinin birikimi olduğu düşünülüyor

Türkiye’nin batısındaki Antik Yunan’ın devam etmekte olan kazı çalışmasında MÖ. 5. yüzyıla kadar uzanan eserler ve arkeolojik kalıntılar keşfedildi.

Türkiye’nin batısındaki Antik Yunan’ın devam etmekte olan kazı çalışmasında MÖ. 5. yüzyıla kadar uzanan eserler ve arkeolojik kalıntılar keşfedildi. Bunların arasında 2000 yıldan fazla süredir saklı olan açıklanmayan sayıda değerli altın sikkeyle dolu bir küp de vardı.

Araştırmacılar hazineyi MÖ.6. yüzyıldan MS.1. yüzyıla kadar yerleşim yeri olarak kullanılan 80 dönümlük şehir olan Notion’da keşfetti. MÖ 5. yüzyıldan kalma bir avlu evinin zemininin altına (muhtemelen kasıtlı olarak) gömülmüş bulunan servet, çatışmaların yaşandığı o dönemlerde eski bir paralı askerin hikayesini anlatabilir. 

Michigan Üniversitesi'nde antik Akdeniz sanatı ve arkeolojisi profesörü ve Notion Arkeoloji Projesi direktörü olan kazı lideri Dr. Christopher Ratté, “ Kontrolli arkeolojik kazıda bulunan böylesine değerli bir keşif, çok nadir” dedi.

“Hiç kimse bir yığın madeni parayı, özellikle de değerli metal paralar, geri almaya niyeti olmadan gömmez. Dolayısıyla, böyle bir hazinenin korunmasını ancak en büyük talihsizlik açıklayabilir."

Site, antik Yunan’ın tipik özelliklerini içeriyor. Tiyatro, tapınaklar, konakları ve bir pazar yeri. Notion, aklaşık on yıl önce Ratté ve bir araştırmacı ekibi, Helenistik döneme (MÖ 323 ila MÖ 30) ait olduğu bulunan şehrin görünür kalıntılarını havadan inceleme ve haritalama sürecine başlayana kadar binlerce yıl boyunca büyük ölçüde dokunulmamış ve keşfedilmemiş bir şekilde duruyordu.

Ancak 2022 yılında araştırmalar kazıya başladığında, heyecan verici bir keşif yaptılar. Helenistik dönemden kalma büyük bir avlulu şehir evinin temelinin altında, duvarlarında MÖ beşinci yüzyıla tarihlenen çanak çömlek parçaları bulunan daha eski bir evin kalıntıları vardı. Sonrasında araştırmacılar, eskimiş evin zmininin altında gömülmüş bir yığın madeni para buldular.

Yeni bulunan paralar Pers İmparatorluğu dönemine (MÖ 6. yüzyıldan MÖ 330 civarına) ait ve  Pers Kralı Dariu’u tasvir eden paranın ön yüzündeki diz çökmüş okçudan dolayı Pers darikleri olarak biliniyor . Kazıda yer almayan Amerikan Nümizmatik Derneği'nin baş küratörü Dr. Peter van Alfen, MÖ 6. ila 4. yüzyıla ait çoğu antik para gibi bu paranın üzerinde tarih bulunmadığını ve bu durumun ne zaman üretildiğini belirlemek isteyen araştırmacılar için zorluk yarattığını söyledi.

"Geçmişte binlerce sikkeyi kapsayan birkaç devasa darik hazinesi bulundu, ancak bunlar arkeologlar tarafından bulunamadı, bu yüzden sikkeler dağıldı ve hazine bağlamı sonsuza dek kayboldu," "Bu darik hazinesinin kontrollü bir arkeolojik kazıda bulunmuş olması nadirdir. ... Bu hazinenin (arkeolojik) bağlamı, belirli darik türleri için kesin bir tarihleme çivisi sağlayabilir."

Michigan Üniversitesi'ne göre bir altın madeni para bir paralı asker için bir aylık maaşa eşdeğerdi. Gümüş madeni paralar daha çok günlük harcamalar için, örneğin mağazaya gitmek için kullanılıyordu. Bunlar  Pers gümüş sigloi olarak biliniyordu ve bunlardan 20 tanesi bir altın madeni paraya eşitti.

"Bu hazinenin bir evde bulunması, darik üretenlerin amaçlanan amacı ne olursa olsun, bu durumda servet depolamak için kullanıldıklarını gösteriyor.” Altın sikkenin yüksek değeri nedeniyle, "serveti gümüşten ziyade altın sikkelerde depolamak çok daha verimliydi."