Esrarname Nedir? Esrârnâme Sözleri ve Alıntıları - Feridüddin Attar

Esrarname nedir? Esrarname ne demek? Esrârnâme kitabı kimin eseri? Esrarname konusu nedir? İşte Feridüddin Attar'ın Esrarname kitabı ile ilgili detaylar, sözler ve alıntılar...

ESRARNAME NEDİR?

Bazı tasavvufî ilkeleri hikâye ve efsaneler yardımıyla açıklamak üzere kaleme alınmış olup Attâr’ın ilk mesnevilerindendir.

Esrarname kimin eseridir?

Tasavvufi bir eser olan Esrârname kitabı Feridüddin Attar'ın ilk mesnevi eserlerindendir.

Esrarname konusu nedir?

Bazı tasavvufî ilkeleri hikâye ve efsaneler yardımıyla açıklamak üzere kaleme alınmıştır.

Bir rivayete göre Mevlânâ babası ile birlikte Nîşâbur’da Attâr’la görüştüğünde (Devletşah, s. 193) Attâr ona Esrarnâme’yi hediye etmiş, Mevlânâ da Mes̱nevî’sinde bu eserden geniş ölçüde faydalanmıştır. Tasavvuf ilkelerini “usûl” olarak adlandıran Attâr, yirmi altı bölümden oluşan eserinin her bölümünde usûlün birini (asl) açıklar. Tevhidle ilgili birinci bolümde insanın topraktan yaratılışı, Hz. Îsâ’nın ve diğer peygamberlerin doğuşu anlatılır. Ayrıca canlı cansız her şeyin iradesinin Allah’ın elinde bulunduğu, ibadetin âhiret yolunun azığı olduğu ifade edilir. Peygamberlerin methine ayrılan ikinci bölümde mi‘rac olayı ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Bu bölüm, şairin Hz. Peygamber’den şefaat dilemesiyle son bulur. Üçüncü bölümde ashabın faziletleri söz konusu edilir. Bundan sonraki bölümlerde tasavvufî meselelerden, bu yolun güçlüklerinden, dünyanın değersizliğinden, dünya ve âhiret mutluluğu için ilim, amel ve müşâhedenin gerekliliğinden bahsedilir. Bunları insanın, cansız varlıkların ve bitkilerin gelişme devrelerinin anlatılması takip eder. Bütün bu bölümlerde doksan dokuz hikâye ve efsane yer alır. Attâr bu eserinde âyet ve hadislerin yanı sıra tıp ve astronomi terimlerine de yer vermiştir.

Dünya kütüphanelerinde çeşitli yazma nüshaları bulunan Esrârnâme (bk. Hânbâbâ, I, 299) iki defa basılmış (Tahran 1298, 1316 hş.), son olarak Sâdık Gevherîn tarafından Türkiye’deki yazmalarına dayanılarak yeniden yayımlanmıştır (Tahran 1338 hş./1959).

Esrârnâme’nin, XV. yüzyıl şairlerinden Ahmedî’ye ait olduğu kabul edilen Türkçe tercümesinin Akkoyunlular devrinde Tebriz’de yaşayan aynı adlı bir başka şair tarafından yapıldığı tesbit edilmiştir. (İslam Ansiklopedisi)

Esrarname Sözleri - Alıntılar

"Kocası savaşta şehit olan kadına taziyeye gelen komşuları üzgün bir şekilde;
- 'Şimdi ne yapacaksın ?
Ne yiyip içeceksin ?
Sana kim bakacak ?' diye sorunca.
Kadıncağız cevap verir;
- Yahu niye üzülüyorsunuz ?
Rızkı yiyen öldü, veren değil !'

Bir dünya gördü her türlü insan
Her biri bir yolda kaybolmuş.

Ne amacımız vardır ne bir sevgi
Dünya çevirmiştir bizden yüzünü.

Ey taassup içinde canı giden!
Bir dolu günahla dîvâna giden!
Cahillikten gönlün hile hurda dolu.
Ali'ye, Ebubekr'e giriftar olmuşsun.

Tanrım, ben bu hayret mabedinde
elim boş, kalbim dolu.

Tanrım;
vur kabul mührünü.

Din göğü Ömer, Hattâb güneşi
Sekiz Cennet'in çerağı, ashabın mumu.
O nasıl bir mumdur! Heybetli güneş
Pervane gibi tavaf eder onu.
Bu din güneşinden yayılan ışık
Yaraşır ancak yüksek Cennete.

Cennet senin nurunla süslenir
Senin amelin olmazsa, nasıl süslenir?

Burada fâni bir lezzet peşinde koştun,
Yüz bâki lezzetten mahrum kaldın.

" Aşk kemâle ermediği sürece
İki âlemde bir zerre bile kıpırdamaz. "

Ayrılık olmadan kavuşmak nasip olmaz.

Tanrım, din nurunu yoldaş et bize
Muhammed'i şefaatçi kil bize.
İşimizden dolayı öfkelendirme onu
Bizden hoşnut kıl onun temiz canını.
Yüz binlerce selam olsun ona
Tanrı sayesinde tüm yârânına.
Özellikle temiz cevherli dört yârine
Ebubekir'e, Ömere, Osman'a, Haydar'a.
Nebî buyurdu: Yıldızdır onlar
Uyarsanız onlara, erersiniz hidayete.