Yavuz Donat, Mardin ve Midyat'ı 'Vitrin'e taşıdı

Sabah Gazetesi Köşe yazarı, Ünlü Gazeteci Yavuz Donat, Mardin'e yaptığı ziyaretin notlarını köşesinden okuyucularıyla paylaştı. Kendine has üslubu ile kısa anekdotlarla 'Vitrin' adlı köşesinde izlenimlerini anlatan Donat, Mardin Valisi Mahmut Demirtaş ile Midyat Belediye Başkanı Veysi Şahin'in yaptıkları hizmet yatırımlarına dikkat çekti.

Yukarı Mezopotamya... 3 bin yıllık bir tarih... Cilalı taş devri... Tunç çağı... Asur... Hitit... Urartu...
Hanlar, konaklar, kaleler, kervansaraylar... Tarihin içinde gezintidesiniz.
Dinlerin ve dillerin şehrindesiniz.
Türk... Süryani... Kürt... Hristiyan... Arap... Ezidi... Hep birlikteler.
Cami... Kilise... Manastır... Türbe... Aynı bölgede.
Açık hava müzesi... Güneydoğu'nun şiirsel kenti... İşte Mardin.
Korona öncesi... Yılda 5 milyon turist geliyordu. Ya korona sürecinde?
Vali Mahmut Demirtaş dedi ki:
- Turist sayısı 3 milyona düştü... Ama pandemiye rağmen turizm hareketli... Ruslar çok ilgi duyuyorlar.

***

Korona raporu
Adana Valiliği sırasında da böyleydi...
Halkın içindeydi.

Mardin Valisi... Ve (Kayyum) Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mahmut Demirtaş'tan söz ediyoruz...
Mahmut Demirtaş, "Korona geçirdi." 2 aşıyı da oldu.
İlçe ilçe dolaşıyor... Köylere gidiyor.
Çarşıda... Sokakta... Dert dinliyor.
Vali, "Maskeli" olunca... Mardinli de onun izinde...

Maskesiz dolaşan yok denecek kadar az.
Maske, mesafe, temizlik... Kurallara uyum. Herkes dikkatli.
Sağlık altyapısı... "İyi." Şehir Hastanesi yapılacak...
"Yeri" belirlendi.
Tıp Fakültesi kurulacak... "Ankara" onayladı... Mardinli sevinçli.

***

Trafik çilesine neşter
Caddeler dar... Sokaklar daha da dar.
Aracınızı nereye park edeceksiniz? Büyük çile.
Trafik... Korkunç... Hele de bu yaz sıcağında. Vali ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mahmut Demirtaş, "Bu sorunu çözeceğiz, başka yolu yok" diyor. Kolları sıvamış... Şantiye şefi gibi.
 Şehir içinde 500 araçlık otopark yapılıyor... 2 katlı.
 Diyarbakır'dan Mardin'e girişte... Başka bir otopark inşaatı... Hayli büyük.

***

"Kadrolu" temizlik aracı
Türkiye'de... Belediyesinde "Kadrolu eşek" olan başka il var mı acaba? Biz duymadık, görmedik.
Mardin... Metropol ilçe Artuklu... "Kadrolu" eşek sayısı 40.
Eşek... 20 yıl sonra emekliye ayrılıyor.

"Belediyede eşeğin işi ne?" derseniz... İşi çok, yükü ağır. Anlatalım:
 Tarihi kent... Daracık sokaklar... "Araç giremez."
 Öyleyse... "Bu sokaklardaki konutların çöpleri nasıl toplanacak?"
 Çöpü taşıyacak bir hayvan... Eşek şart... Olmazsa olmaz... Eşek, Mardin'de "Temizlik aracı."

***

Gece gerdanlığı
Dünya kenti Mardin... Venedik ve Kudüs ile birlikte... "Yapı dokusu korunmuş" üç şehirden biri.
Boşuna, "Gündüz seyranlık, gece gerdanlık" dememişler.

Haziran... Sıcak... Gündüz fazla dolaşamazsınız.
Ama... Akşama doğru... Ve gece... Işıl ışıl gerdanlık taşıyan Mardin'i seyretmeye doyamazsınız.

***

Gerçek gündem
Çarşı-pazar... Kuyumcu... Fırıncı... Esnaf...
Millet, geçim derdinde... Gündemi ekonomi. Erken seçim... Sözünü eden yok. Muhalefetin çağrıları, umurlarında değil.
2023... Cumhurbaşkanlığı seçimi... Mardinli ne diyor? Kuyumcu... Süryani... Dedi ki:
-Terazi var, tartı var; her şeyin bir vakti var... Bunca sorun varken, seçimi konuşmak lüzumsuz... Çapsız siyasetin geyik muhabbeti.

***

Midyat
Belediye Başkanı Veysi Şahin... İnşaat mühendisi.
Belediyeden maaş almıyor.

Daha doğrusu... Kâğıt üzerinde "Alıyor" görünüyor ama... Para "Cebine girmiyor." Maaş, kız ve erkek öğrencilere "Burs olarak" veriliyor.
Teşekkürler Başkan... Allah razı olsun.

***

Makam aracı
Veysi Şahin'e... Bravo, kocaman alkış. Seçimden önce söz vermişti:
-Makam aracına ihtiyaç yok... Kendi aracıma binerim... Makam aracını, gelin ile damada tahsis edeceğim. Makam aracı... Süslü... Çiçekli... Kurdeleli...

Başkan Şahin... Ya da nikâh memuru... Nikâhı kıyıyor, gelin hanım ile damat bey de, arka koltuklara kuruluyor, yuvalarına doğru yola çıkıyorlar.

***

Kucaklaşma
Midyat'tan bir not daha... Yazmazsak olmaz... Belediyenin giriş-çıkışlarında "Demir bariyerler" vardı... Ve "Turnikeler."
Başkan Veysi Şahin... Hepsini kaldırmış...
Vatandaş, belediyeye girerken zorluk çekmiyor...
Belediye ile halk kucaklaşmış... Hoşumuza gitti.

Anadolu'yu gezince... Daha iyi anlıyorsunuz... "İki Türkiye" gerçeğini.
Birincisi:
Laf üreten Türkiye... Siyaset... Erken seçim... Yeni parti? Ne olacak memleketin hali? Aşı yapılmalı mı, yapılmamalı mı? Sosyal medya muhabbetleri... Dedikodu... Öfke... Nefret... Gerilim...

İkincisi:
Üreten Türkiye... Tarım... Sanayi... İhracat... Kalkınma... Yeni yollar... Kendisiyle ve çevresiyle barışık insanlar... Haline şükredenler...

***

Yerel yönetim
Belediyecilik, siyaset yapılacak yer değil... Hele de ideolojik siyaset...
Yerel yönetim, gönül işi... Hizmet işi.
Keşke... Bazı belediye yöneticileri, "Yanlış işler" yapmasalardı... "Seçilmiş başkanlar" görevlerinde kalsalardı.

Mardin'de... Büyükşehir Belediyesi "kayyumda."
Kayyum... Vali Mahmut Demirtaş.
Para... Çarçur edilmeyince... Kandil'e gitmeyince... Hizmet yağıyor.
Mardin, Kızıltepe, Midyat kapalı semt pazarları... Kızıltepe Cumhuriyet Meydanı ve otogar... Bölünmüş yollar... Kapalı salonlar...
Mardin'de 17 tarihi çarşı var, 7'si restore ediliyor. Belediye... Vites yükseltiyor.

***

Hoşgörü, huzur
Latifiye Camii... Mor Behram Kilisesi... Zinciriye Medresesi... Deyrulumur Manastırı... Ulu Cami... Surp Kevork Kilisesi... Eminüddin Medresesi... Camiler, manastırlar, kiliseler saymakla bitmez.
Mardin... Hoşgörünün... Dillerin... Dinlerin buluştuğu şehir... Huzurlu bahçe.
Ah... İçeriden-dışarıdan... Huzura limon sıkanlar olmasa.

***

Suriyeliler
İstanbul'a gidince... Suriyeli sığınmacılardan yakınanları dinliyorsunuz:
"Ne işleri var burada? Defolup gitsinler."
Şanlıurfa'da... Hatay'da.. Kilis'te ise... Her yerde Suriyelileri görüyorsunuz...
Mardin'de... 100 bin Suriyeli... Ovada... Tarımda çalışıyor... Sorun, sıkıntı, şikâyet yok.

***

Patates dağıtımı
Gezdik, gördük... İhtiyaç sahibi 85 bin aileye patates-soğan dağıtılmış... Herkes memnun.
Patates... Niğde'de çürüyeceğine... Fakir fukaranın evine girsin.
Ama... Patatesin "Zincir marketlerdeki... Turizm bölgelerindeki uçuk fiyatlarına" ne demeli?

***

Yollarla örülüyor
Ceylanpınar-Kızıltepe... 62 kilometre... Bölünmüş yol yapılıyor.
Mardin-Midyat... 55 kilometre... Bölünmüş yol inşaatı sürüyor.
Vali-Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mahmut Demirtaş'ı tebrik ettik.

***

Zengin mutfak
Yemek-içmekle aramız yok...
Yaşam boyu diyet.
Çay... Sonra dibek kahvesi yeter... Yemek davetlerini geri çevirdik...
Ama... Yolunuz düşerse...
Bizim yaptığımızı yapmayın.
Mardin mutfağı bir başka... Kaburga dolması... Ova çorbası... Haşlanmış içli köfte... Lebeniye... Sembusek... Pide... Mutlaka yemelisiniz.

***

Zeytin denizi
Derik zeytini... Hiç yediniz mi?
Mercimekten büyük, nohuttan küçük... Çok lezzetli.
Alıcısı çok... "Dalında iken" satılıyor.
Derik Ovası... Gözünüzün gördüğü yer zeytin ağacı.
Vali Mahmut Demirtaş, çok iyi bir şey yapıyor... Derik Ovası'na zeytin fidanı diktiriyor... 500 bin fidan.
Fidanların yüzde 90'ı... Vilayetten... Belediyeden... Maksat "Köylüye... Üreticiye destek."

***

Eski-yeni
Geçmiş üç bin yıllık olunca... Bir "Eski Mardin" var, bir de "Yeni Mardin."
Eski Mardin... Tarihi Mardin... Tamamı SİT.
Vali-Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mahmut Demirtaş... Karar almış... Uyguluyor:
"Eski Mardin korunacak... SİT alanındaki betonarme yapılar yıkılacak."
Yeni Mardin'de ise... Modern yapılaşmaya devam.

***

Butik otel
Lüks oteller var... Marka oteller... Tertemiz.
Ama... Mardin'de, "butik otellerin birinde" kalmanızı öneririz.
Eski... Tarihi konaklar... Şimdi butik otel.
Unutmadan... Mardin'in "yatak kapasitesi" 10 bin...

***

El emeği, göz nuru
Çarşı gezisi...
Nereye baksanız kuyumcu.
Batur Telkâri Gümüş Altın... Hakan Altın... Selçuk Kuyumcusu... O kadar çok ki.
Midyat deseniz bir başka... Süryani ustaların el emeği, göz nuru...
Çeşit çeşit ürün... Takı... Bilezik... Tespih... Kolye... Gerdanlık... Aklınıza ne gelirse. Kuyumcuların beklentisi:
- Ah şu Kovid-19 illeti geçiverse... Turistler geliverse.

***

Parlayan yıldız Midyat
Sağa bakıyorsunuz manastır... Sola bakıyorsunuz kilise... Say say bitmez.
Hepsi de... UNESCO Dünya Mirasları geçici listesinde.

Belediye Başkanı Veysi Şahin, eski milletvekili... 1999, Anavatan Partisi dönemi...
Hizmet odaklı. "Yeni dönem" için çalışıyor... Koronasız dönem... Yağmur gibi turistin yağacağı günler için.
İlçe, açık hava film setine dönüşmüş. Sokaklar ve taş konaklar, çok sayıda dizi ile belgeselin çekimlerine ev sahipliği yapmış. Sanatçılar, turizm elçisi ilan edilmiş.

Tarihi sokaklar sağlıklaştırılıyor... Tarih yeniden canlandırılıyor. Sanat sokağına dönüştürülüyor.
Proje çok... Kütüphane... Sergi salonu... Yeşil alanlar... Yollar... Engelli/engelsiz çocuk parkı... Çok amaçlı kongre ve kültür merkezi... Spor kompleksi...

***

Özal'ın sözü
Geçmişten bir anı.
Ankara... Atatürk Orman Çiftliği... Merkez Lokantası... Ramazan...
Aylardan mart.
Hüsnü Doğan ve arkadaşları...
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ı iftara davet etmişlerdi.
İftar sonrası... Özal, uzun konuştu.
Şu sözlerinin altını çizmiştik:
- Türkiye kadar dedikodusu çok olan bir ülke yoktur.
Ne kadar da doğru sözler.
Yazımızın başında "İki Türkiye'den" söz etmiştik.
Biri... "Dedikodudan beslenen" Türkiye.
Diğeri... "Çalışan... Üreten" Türkiye.
Mardin'de dolaşırken... Özal'ın sözleri aklımıza geldi... Ruhuna dua okuduk.